مدرسه علمیه حضرت ولی عصر (عج) تهران

غایت خلقت هر انسانی رسیدن به کمال وجودیست که خداوند آن را  بالقوه در نهاد آدمی قرار داده است تا در بستر دنیا بالفعل شود. هدایت، همان ایصال مطلوب و ضلالت، انحراف از مسیر حقیقت و کمال آدمی ست.

خدای متعال انسان را بر فطرتی خلق کرد و ابزار و امکانات درونی در اختیار او قرار داد تا در بستر آن به شناخت رسیده و بر مبنای آن عمل کند. چرا که معیار بر هدایت بودن و یا ضلالت آدمی در قرآن کریم بر مبنای اعتقاد حق و عمل صالح، معرفی شده است. و ساختار وجودی انسان، همان سیر علم و ادراک آدمی تا رسیدن به عمل و به بروز رسیدن باور اوست.  لکن از سویی هر انسانی به جز بعد فردی خود، دارای بعد اجتماعی نیز می باشد. و به ذات، اجتماعی خلق شده است. تا در دامن اجتماع و تعامل با دیگران، توانایی های فطری اش شکوفا شده و به فعلیت برسد.  بنابراین بی­تردید او در معرض تاثیر پذیری از جامعه­اش قرار دارد . 

پژوهش حاضر بر مبنای ساختار وجودی انسانی و با تکیه بر قرآن کریم، با استفاده از روش استقراء منطقی تمام حالات متصور فرد و جامعه را از قرآن کریم احصاء کرده و در انتها روشن گشت که مؤلفه­ی اصلی و تعیین کننده در هدایت آدمی همان ساختار وجودی انسانی اوست. لکن اقتصا و بستر آن را جامعه خواهد ساخت. از طرفی هر انسانی از طریق نقش­ها و روابطی که در جامعه ایفا می­کند. در شکل گیری و هویت جامعه نقش دارد. و از برآیند شاکله و شخصیت افراد است که شاکله جامعه ساخته خواهد شد. از آنجایی که جامعه، بستر و اقتضاء هدایت و ضلالت را برای آدمی فراهم می­کند.

لزوم جامعه­ ای سالم و هدایت­مند از ضروریات برای هدایت حداکثری افراد محسوب شده و این مهم به دست نخواهد آمد. مگر با تشکیل حکومت اسلامی به دست ولی الهی و حاکمیت او بر جامعه، تا در پی آن انسان به نهایت کمال غایی خود برسد.

کلید واژه ­ها : تأثیر، تأثر، انسان، جامعه، هدایت، ضلالت

یکی از مواردی که بسیاری از بزرگان و عالمان و متفکران برای رسیدن به پاسخ آن تلاش می‌کنند و ذهن آن‌ها را به خود مشغول کرده است چگونگی رابطه و نسبت میان ایمان و عقل است. از متفکران مسلمان که در این موضوع نقش مهمی دارند آیت‌الله جوادی آملی می‌باشد. در این پژوهش ارتباط میان ایمان و عقل بررسی شده است و سوالی که این پژوهش در تلاش است به آن پاسخ دهد این است که آیا ارتباطی میان ایمان و عقل وجود دارد؟

با توجه به نظر آیت‌الله جوادی آملی، ارتباط تنگاتنگی میان ایمان و عقل وجود دارد. از نظر این اندیشمند گرانقدر عقل نظری و عقل عملی از ارزش زیادی برخوردار است که می‎تواند انسان را برای رسیدن به سعادت و تقرب به خداوند متعال یاری نماید. این دو، ارکان و پایه‌های اساسی ایمان هستند و ایشان عقل و ایمان را به صورت امری ارادی بیان فرموده اند

که همانند ضیائی است که اسباب شناخت و پرستش ایزد متعال و درنهایت بهشتی شدن انسان را فراهم می‌نماید و حقیقت ایمان چیزی است که هم عقل آنرا می‌پذیرد و هم نفس به آن متخلّق است و هم اعضاء و جوارج به آن عمل می‌کند. و این ایمان حقیقتی است که باعث آرامش انسان می‌شود. او سعی کرده است با این نظریه به عظمت و ارزش ایمان و عق بپردازد و نیاز همه انسان‌های عاقل به دین را بیان کند. روش تحقیق در این پایان نامه، به صورت توصیفی و جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای است.

کلیدواژه: ایمان، عقل، ارتباط ایمان و عقل، آیت‌الله جوادی آملی.

فهم درست و دقیق واژگان قرآن نخستین و مهم­ترین گام در عرصه­ی فهم قرآن کریم است. یکی از پرکاربردترین و جدیدترین روش­ها در فهم قرآن، روش معناشناسی است که از منظر زبان­شناسی، دانشی است که به بررسی معنا می­پردازد.

واژه­ی مورد بررسی در این نوشتار، سلام است. واژه­ی سلام که در 42 آیه­ از قرآن کریم به کار رفته، و به عنوان یکی از نام­های خداوند، قداست ویژه­ یافته و یکی از سنّت­های دین مبین اسلام است.

در این پژوهش که به صورت کتابخانه­ای گردآوری شده، سعی گردیده که از طریق معناشناسی توصیفی، واژه­ی سلام به لحاظ لغوی و اصطلاحی و میدان­های معنایی مترادف مانند: صلح، امان و متضاد مانند: املاق و حرب بیان گردد و هم­چنین مشتقّات اسمی مانند: سُلَّم و تسلیم و فعلی مانند: لِنُسلم، سَلَّمَ بررسی شود.

ضرورت فهم نام مبارک خداوند و سلام­های به کار رفته در قرآن، نیازمند بررسی کاربردهای این واژه در قرآن کریم است و از آیات قرآن کریم مشخّص می­شود که این واژه معانی مختلفی از جمله: نام خداوند، نام بهشت، و… در قرآن دارد.

واژگان کلیدی: معناشناسی، اسماء الحسنی، سلام

چکیده پایان نامه خانم فاطمه علیرضایی

روابط کلامي همسران در بهبود زندگي زناشويي اهمیت دارد. چراکه از مهم‌ترين عوامل اختلاف در زندگي و يا حتي طلاق عدم اصلاح ارتباط کلامي و غيرکلامي ميان همسران است که از آن غفلت بسيار مي‌شود؛ پس با ارائه‌ راهکارهاي عملي بر طبق رهنمودهاي ائمه اطهار علیهم السلام و علم روان شناسي زوجين را در جهت رسيدن به پايداري و صميميت در روابط و بخصوص روابط کلامي ياري می رساند.

   ارتباط به معنای به طناب بستن، مقید شدن و رابطه داشتن است و واژه های مرابطه، اتصال، لقی، عاشر صفح به عنوان مترادف ارتباط به کار می روند. ارتباط همسران به صورت کلامی و غیر کلامی مطرح می گردد که انواع غیر کلامی آن حالات مختلف افراد که شامل شکل نشستن و ایستادن، طرز قرار گرفتن دست ها، ارتباط چشمی، بوی خوش و پوشش ظاهری می باشد. روابط سالم و سازنده بین زوجین دارای ویژگی های خاصی است که شامل سخن گفتن مؤدبانه و محبت آمیز،پاسخ منطقی به عیب جویی های دیگران،روحیه دادن در مشکلات، استقبال و بدرقه همسر، خوشرویی، خوش اخلاقی و معاشرت نیکو و درست تقاضا کردن می باشد. همچنین برای داشتن رابطه درست و مؤثر بین همسران راهکار هایی وجود دارد که می توان به راهکار های انتقاد سازنده، مشکل گشایی، بیان تذکر صحیح، بینشی – شناختی و حفظ ریاست مردان که شامل پذیرش مدیریت شوهر و اطاعت از او، احترام به رأی وسلیقه همسر و حفظ آبروی وی، اشاره کرد.

 واژگان کلیدی: همسران، ارتباط کلامی ، ارتباط غیر کلامی ، اسلام ،روانشناسی

معناشناسی بخشی از دانش زبان‏شناسی است که از رهگذر آن می‏توان به تحلیل معنای واژه‏ها و جمله‏های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه‏ها و ترکیب‏های آن را با توجّه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، به دست آورد. این نوشتار به معناشناسی واژه­ی توبه در قرآن می‏پردازد.

توبه در لغت به معنای بازگشتن و در اصطلاح ندامت و پشیمانی بر اعمال گذشته و تصمیم بر عدم بازگشت به گناه است. این کلمه از الفاظ مشترک بین انسان و خداوند می­باشد. گاه در قرآن کلماتی به کار می‏رود که در ظاهر، اتّحاد معنایی با توبه دارند و می‏توانند به عنوان جانشین توبه مطرح گردند، مانند استغفار، انابه و ندامه، امّا با توجّه به معنای لغوی و اصطلاحی آنان می‏توان متوجّه افتراق و تعدّد معنایی آن­ها گردید. برخی واژگان هم در تضاد با واژه­ی توبه قرار دارند. از جمله؛ اسراف، تکبّر و استکبار؛ که اگر این صفات رذیله در فردی باشند موجب سلب توفیق توبه در انسان خطاکار می‏شوند. در برخی آیات قرآن نیز صفاتی از خداوند هم­چون غفور، ربّ، مجیب، بارئ و ودود آمده که این صفات بر محور جانشینی توبه قرار ندارند امّا همواره با توبه به کار می­روند. هم­چنین کلمه­ی توبه در قرآن کریم 7 مرتبه تکرار و از ریشه­ی آن 87 کلمه استعمال شده و مشتقّات آن 23 کلمه است.

واژگان کلیدی: معناشناسی، توبه، مترادف، متضاد، هم‏نشینی، مشتقّات

یکی از مهمترین و اساسی ترین راه های تربیت روح و روان انسان به ویژه در دوران معاصر بهره مندی از آموزه های قرآنی است.

سوره نور به عنوان یکی از بارزترین سوره ها رفتار های منفی و مثبت بسیاری را بیان داشته که انسان با شناخت هر یک از انها می تواند ضعف و کمبود وجودی خود را که به طبع محیط و تاثیر پذیری از محیط در وجودش ایجاد شده اصلاح و برطرف سازد .اين حقيقت كه اعمال نيك و بد در روح انسان اثر مى گذارد، و به آن شكل مى دهد، و خوهاى نيك و بد را مستحكم مى كند، بازتاب گسترده اى در ایات و احاديث اسلامى دارد  

پس از تحقیقات و مطالعات صورت گرفته این نتایج حاصل شد که رفتار منفی عبارت است از هر گونه رفتار جوارحی و جوانحی که با عقل و فطرت و موازین شرع مخالف باشد همچنین رفتار منفی را نقطه مقابل رفتار مثبت دانسته اند و دیگر اینکه برخی رفتارهای منفی که در سوره نور بیان شده فردی هستنداز جمله زنا , نفاق و سوءظن که اگر به اشاعه فحشا منجر نشود تنها دامن گنه کار وعامل به این عمل زشت را  الوده می کند اما برخی از رفتارهای منفی بیان شده در سوره نور اجتماعی هستند و تنها دامان فرد گنه کار را الوده نمی کنند بلکه جامعه ای را به تباهی و فساد می کشاند همچنانکه رفتارهای منفی تهمت ، اشاعه فحشا و چشم چرانی اینگونه هستند .

رفتار منفی عواقب شوم و خطرناکی را به همراه دارد که برخی از انها در دنیا و برخی در اخرت گریبانگیر فرد می شوند که در پژوهش حاضر به انها پرداخته شده است .

کلید واژه ها : رفتار , رفتار منفی ,سوره نور ,

به بیان خداوند حکیم، سعی در فهم آیات قرآن کریم، وظیفه­ی هر انسان عاقلی است که در پی سعادت خویش است و با تفکّر و تأمّل در کلام الهی، می­توان به این­ مهم دست یافت. یکی از کاربردی­ترین و جدیدترین روش­ها در فهم قرآن، روش معناشناسی توصیفی است که به بیان معنای مفرد کلمه و هم­چنین واژگان مترادف، متضاد و هم­نشین دارد.

معناشناسی در این پژوهش، تحلیلی و به روش کتابخانه­ای صورت گرفته است و سعی شده است که از طریق معناشناسی توصیفی، واژه­ی ودود بررسی و رابطه­ی معنایی آن با مترادفاتش نظیر مودّت، صدیق، خلیل و ولایت بیان گردد. شناخت واژه­های هم­نشین نظیر غفور و رحیم که زمینه­ی رسیدن به نعمت و محبّت الهی را میسّر می­کند، اهمّیّت پیدا کرد تا به هم­ پیوستگی قرآن و اندیشه­ی نظام­دار بودن آن آشکار سازد و معنای جامع از ودود حاصل کند.

انسان­ها پیوسته در معرض انتخاب هستند و ممکن است از راه راست منحرف شوند؛چرا که تزکیه­ی نفس نکرده و خیر و رحمت الهی را نادیده گرفته­اند. واژگان متضاد با ودود، نظیر خصم، عدو و مبغوض، مواردی را که سبب دوری از مهر و محبّت الهی را بیان کرده و اهمّیّت شناخت آن مهم واقع شده است. در کلام الهی، هر جا سخن از کمالات، صفات نیک و پسندیده­ی پروردگار به انسان باشد، از ودود استفاده شده است. و با دقّت در واژه­های هم­خانواده، به این نتیجه رسیده شد که در غالب موارد ودود به معنای دوستی و محبّت به کار رفته است و در برخی موارد آرزو داشتن و طلب خیر کردن می­باشد.

هم­ خانواده ­ها چه در غالب اسمی و چه فعلی، از ذات الهی که سرشار از علاقه و محبّت خدا نسبت به بندگان است، سخن می­گوید

کلیدواژه­ها: معناشناسی ودود، واژة ودود، مترادف ودود، متضاد ودود، هم­نشین ودود، هم ­خانواده ودود

چکــیـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــده
 

ایمان از مهم­ترین و جدّی­ترین مباحث دینی است و چون ایمان به عنوان هدف و مقصد تمام ادیان آسمانی و محصول نهایی تلاش­های انبیاء (علیهم السّلام) در طول تاریخ بوده، شایان توجّه جدّی است –این تلاش­ها جز بر این نبوده است که انسان به سوی خدا هدایت شود– و ایمان اساسی­ترین عنصر حیات معنوی و گوهر زینت­بخش روح بشری و درخشان­ترین پرتوی عالم علوی است. در قرآن کریم و روایات فراوان به مسئله­ی ایمان پرداخته شده است. شناخت دقیق این واژه و اشراف به ارکان عملی و نظری آن تأثیر به سزایی در سعادت دنیوی و اخروی بشر خواهد داشت. علاوه بر این که شناخت چهارگانة ارکان ایمان و پرداختن به آن موجب ادراک صحیح می­شود و مؤثّر واقع خواهد شد، موجب ممانعت از خطا و گمراهی هم می­شود.

این پژوهش در صدد است تا به شناخت ایمان و ارکان آن پرداخته و سپس به ارکان ایمان از بعد عملی و نظری از منظر حضرت علی (علیه السّلام) مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. هر یک از ارکان ایمان دارای اهمّیّت و و یژگی­های خاص خود هستند که شناخت آن­ها بسیار حائز اهمّیّت است. ارکان عملی ایمان از منظر حضرت علی (علیه السّلام) توکّل و تفویض می­باشند که برای رسیدن به ایمان واقعی محل بحث است. در ارکان نظری ایمان هم تسلیم و رضا مورد بحث قرار می گیرند.

 کلید واژه ها: ایمان، ارکان، توکّل، تفویض، رضا، تسلیم

چکیده:

حسن ظن به معنای نیک انگاری درباره خداوند، فعل و انفعالات جهان و مؤمنین است و از مهمترین فضائلی شمرده می شود که در رشد و تکامل انسان نقش دارد.

 خانواده رکن اساسی جامعه انسانی و نهادی مقدس است که زمینه ساز رشد و تکامل فردی و دستیابی اعضای آن به دوستی و محبت وقرب الهی است. اما این نهاد مقدس نیاز به تقویت دارد از جمله عواملی که می تواند استحکام بخش این نهاد مقدس باشد حسن ظن هر یک از افراد خانواده نسبت به یکدیگر است. حسن ظن از صفات نیک و پسندیده اخلاقی است که منجر به تفسیر مثبت از رفتار دیگران می شود که به دو قسمت ممدوح که شامل حسن ظن به خداوند، حسن ظن به خود، حسن ظن به دیگران و به جهان هستی می شود و حسن ظن مذموم  که با توجه به شرایط نامساعد جامعه از آن نهی شده سوءظن به معنای بدبینی و بدگمانی در مقابل حسن ظن می باشدکه موجب  برهم زدن آرامش را دا شته باشد عواملی مانند ایمان، تربیت صحیح می تواند موجب ایجاد حسن ظن در خانواده شوند و تأثیرات فراوانی در بوجود آمدن حسن خوش بینی در خانواده داشته باشند. موانعی برای ایجاد حسن ظن در خانواده وجود دارد که به دو دسته موانع درونی و بیرونی تقسیم می شوند که موانع درونی شامل تکبر و کینه توری و… می باشد و موانع بیرونی شامل همنشین نامناسب و محیط تربیتی ناسالم می باشد. حسن ظن به خداوند، به خود و دیگران دارای آثاری است که هرکدام بنوبه خود می تواند بر استحکام خانواده اثر گذار باشد. ایمان و پاکی درون، توکل، توجه به اهل کرامت انسانی و… راهکارهائی است که به وسیله آنها می توان حسن ظن را در بین اعضای خانواده تقویت کرد.

کلمات کلیدی: حسن ظن ، خانواده ، استحکام ،آثار،راهکار

چکــیـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــده
 

   چکیده تحقیق حاضر به بررسی تأثیر آرامش مادر در تربیت کودک پرداخته است.

آرامش به معنای سکن و حالت نفسانی همراه با آسودگی خاطر است. نقش مادر در فراهم کردن آرامش و ایجاد فضای سالم برای رشد و تربیت کودک، بسیار موثر است.

   اگر مادران آرامش را برای خود و خانواده فراهم کرده باشند، فرزندان آنها از رشد شخصیتی سالم برخوردار خواهند بود و دچار ناسازگاری های اخلاقی و روانی نمی شوند.

   واژه های امنیت، سلام، آسایش، و تسکین، سکون… در  افاده مفهوم آرامش روحی و اطمینان خاطر مشترکند و واژه های پریشانی، اضطراب، استرس، فشار روانی و قلق در مقابل آرامش به کار می رود.

   نقش زن در ایجاد آرامش خانواده از مهمترین عوامل رشد و سلامت خانواده شناخته شده است. خاستگاه آرامش خداوند و جایگاه آن قلب انسان است. عواملی که در آرامش مادر موثر است عبارت انداز: ایمان به خدا، یاد خدا، بردباری و شکیبایی، توکل برخدا، و فرزندداری.

   مادر با کسب آرامش می تواند در حیطه های مختلف تربیتی کودک اثرگذار باشد از جمله: حیطه های روانی و روحی مانند: احساس تکیه گاه و امنیت، اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری و حیطه  های اخلاقی و رفتاری مانند: عدل مساوات، وفای به عهد، راستی و حسادت.

واژگان کلیدی: آرامش- مادر- تربیت- تأثیر- کودک
 

واژه مرگ  از مفاهیم عام و روشنی است که در منطق قرآن به عنوان یک امر وجودی و دریچه‌ای در انتقال انسان از جهان فانی به عالم باقی است. مرگ به عنوان یک حقیقت عینی دارای آثاری است که آگاهی ازآن انسان را در جهت تحصیل مرگ جمیل ( شهادت ) برمی‌انگیزد.

لذا در این تحقیق باتکیه برآیات و روایات، به روش توصیفی و کتابخانه‌ای به گردآوری اطلاعات درجهت بررسی مفهوم مرگ و مرگ‎‌آگاهی، جایگاه واهمیت شهادت ازنگاه دینی،شناسایی بهترین نوع مرگ وایجادبینش وگرایش در افراد درجهت کسب سعادت از طریق ذکر عوامل وآثار پرداخته شده است.

آنچه از تحقیق حاضر حاصل آمده این است که مرگ‌آگاهی به عنوان نوعی امتیاز برای انسان نسبت به پایانی محتوم که غفلت و نسیان از آن مانع دستیابی به کمال و سعادت است. لذا عواملی چون: فطرت، تقوای الهی، حجت الهی و انسان کامل، عبرت از تاریخ، اعتقاد به مبدا و معاد، مخالفت با هوای نفس، پرهیز از آرزوهای طولانی در کسب آگاهی نسبت به مرگ ( خصوصا رؤیت آن در زندگی شهدا) نقش داشته، و دارای تاثیراتی چون: تغییر بینش، رغبت بر  عمل صالح و بااخلاص، آرامش و تامین بهداشت روانی، سرگردان نشدن و هدفمندی حرکت، ظهور صفات کمال و فضائل اخلاقی، دوری از ستم وبی عدالتی و…. می‌باشد.

کلمات کلیدی: مرگ، مرگ‌آگاهی، شهید، عوامل، آثار

چکیده :

رفتار، بخشی از حقیقت انسان است که از طریق آن زندگی انسانی خود را پیش برده ودر رسیدن به اهدافش،از آن کمک می گیرد. به صورت فطری برای همه افراد، اصل این مطلب که پاره ای از رفتارها مثبت و پاره ای منفی هستند قابل درک است. لذا  این تحقیق با توجه به آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلامبه روش توصیفی- اسنادی از طریق گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای ، به بررسی مفهوم رفتارهای مثبت و تعیین شاخص و ویژگی های آن و بیان مصادیق این رفتارها در سوره نور گردیده است.

پس از بررسی آیات و روایات مرتبط با موضوع این نتایج حاصل شد: رفتار مثبت عبارتست از: هرگونه رفتار جوارحی و جوانحی که مطابق فطرت ، عقل و مورد تأیید شارع مقدس است، معیار و شاخص رفتار مثبت را علاوه بر فطرت و عقل ، اراده تشریعی خداوند (وحی) دانسته است. ایمان و اخلاص به عنوان دو ویژگی در رفتار مثبت شناخته شده است. از جمله مصادیق این رفتارها در سوره نور، عفت و حیا ،حجاب، ازدواج و … می باشد که در پژوهش حاضر به آنها پرداخته شده است.

کلیده واژه ها: رفتار، رفتار مثبت، عمل صالح، حیا و عفاف ، ازدواج .

پیوند: http://valiasr.whc.ir/

چکیده

سنت اربعین نویسی بر اساس حدیثی از پیامبر صلوات الله علیه و آله مبنی بر«مَن حَملَ مِن اُمّتی أرْبَعینَ حَدیثا بَعثَهُ اللّه ُ یومَ القیامَةِ فَقیها عالِما » در میان علماء با عبارات متفاوت از قرن دوم تا عصر حاضر رواج پیدا کرد و کنب متعددی در این زمینه به رشته تحریر در آمد .

از میان همه این کتب اربعین حدیث، کتاب «الاربعون حدیثا» شهید اول از آن جهت ممتاز و حائز اهمیت قرارگرفت که در پی تخصص عالی او در زمینه فقه و تحریر کتاب ارزشمند اللمعه الدمشقیه خاص احادیث فقهی و مربوط به احکام، آنهم با روش دسته بندی برای ورود به عرصه عبادت بخصوص نماز، گردآوری و تنظیم شده است، این تحقیق در سه فصل عهده دار معرفی شهید اول و کتاب شناسی اجمالی الاربعون حدیثا و تحلیل مختصر بیست حدیث اول آن می باشد از آن رو که ضرورت پرداختن به علمای طراز اول شیعه در دستور کار طلبه های دوره حاضر قرار گیرد و از مطالعه کتب قدیمی برای ایجاد اجتهادو تولید علم استفاده گردد.

کلید واژگان : حدیث اربعین، اربعین نگاری، الاربعون حدیثا، شهید اول ، حفظ حدیث .

پیوند: http://valiasr.whc.ir/

چکیده

مباحث مربوط به زن، پیوسته یکی از موضوعات جذاب و پرهیاهو بوده است.

در ایران باستان، زنان ایرانی بعد از اینکه از غارنشینی به زندگی روستایی روی آوردند به خاطر شرایطی که وجود داشت و نوع زندگی جدید به خلاقیت پرداخته و در اموری مثل کشف آتش،خانه سازی،کشاورزی، گیاه شناسی،گیاه درمانی وارد شده بودند و به مدیریت در امور زندگی می­پرداختند. درزمان مادها زنان بالادست(درباری) در ستر بوده ولی زنان پایین دست جامعه همچنان در امور زندگی مانند قبل فعالیت خود را ادامه می­دادند. در دوره هخامنشیان، زن مهمترین عضو خانواده بوده و امتیازات زیادی داشته و در برخی امور بر مردان حکومت داشته است. در دوره سلوکیان تا دوره ساسانیان، به دلیل نفوذ فرهنگی یونانیان تا مدت­ها جایگاه زن تنزل پیدا کرد ولی در دوران ساسانیان،حجاب سختی برای زنان درنظر گرفته شده بود که آن­ها پوشیده به معابر می­رفتند و پدرسالاری در جامعه حاکم بوده و زنان از آزادی اجتماعی بیشتری برخوردار بودند و دردین زرتشتی، زنان دارای مقام بوده وآن­ها به خاطر شعار یکی بودن در نزد اهورا مزدا، تفاوتی بین زن و مرد قائل نبودند.

اما در دوره اسلامی، تحول بزرگی روی داد. زن در موقعیت­های مختلف دارای شأن و جایگاه انسانی بوده و با حفظ شئون قادر به شرکت در عرصه های مختلف جامعه بوده است. عرصه سیاسی،اقتصادی،اجتماعی، ورزشی،فرهنگی و … و در عرصه خانوادگی جایگاه و مقام زن به خصوص مادر به صورت ویژه­ای دارای اهمیت می­باشد. در فرهنگ اسلامی حفظ کرامت زن بسیار ارزش داشته و زن اگر در عرصه­ای ورود پیدا ­کند باید جایگاه انسانی او حفظ شود و در حد توان جسمانی­اش فعالیت داشته باشد.

اسلام روح تازه­ای به شخصیت زن بخشیده است و هویت واقعی یک زن را به او نشان داده است و کمک نموده تا به جایگاه واقعی­اش برسد.

کلید واژه ها: شخصیت زن در اسلام ، مؤلفه،الگو.

پیوند: http://valiasr.whc.ir/

چکیده:

هر آنچه برای انسان در مسیر سیر و سلوک الی الله نیاز هست توسط دین مبین اسلام بیان شده است. هر مرد و زنی با ایمان خویش و عمل به دستورات اسلام، می­توانند به مقامات بلند معنوی دست پیدا کنند. در این سیر، فرقی بین زن و مرد وجود ندارد هر چند در مباحثی تفاوت­هایی بین زن و مرد هست ولی این تفاوت­ها باعث برتری یکی بر دیگری نخواهد شد و فقط برتری از جهت ایمان و عمل صالح خواهد بود.

زنی که سالک الی الله است، باید به وظایفش در تمام عرصه­های زندگی عمل کند تا بتواند سیر مطلوب را داشته باشد وگرنه با رشد یکی بُعدی، به منزل مقصود نخواهد رسید. وظایف زن در عرصه­های مختلف به وسیله آیات و روایات بیان شده است؛ البته در مسائلی که جزو مسائل مستحدثه است، یا باید خودش مجتهد باشد و یا به مجتهد جامع الشرایط رجوع کند، و در مسائلی که در منطقة الفراغ واقع می­شود باید به نظر ولی امر مسلمین در این زمینه عمل کند.

علاوه بر وظایفی که در حوزه فردی مثل عبادات برعهده زن است، وظایف دیگری در دو حوزه، خانوادگی و اجتماعی مطرح می­شود. در زندگی خانوادگی، او در جایگاه­های سه­گانهی فرزندی، همسری و مادری قرار می­گیرد، و در زندگی اجتماعی در حیطه­های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جامعه باید انجام وظیفه کند.

در این تحقیق، وظایف مختلف زن در عرصه­های خانوادگی و اجتماعی از آیات و روایات استخراج شده است و از نظرات امام خمینی رحمه الله و امام خامنه­ای حفظه الله استفاده گردیده است.

کلید واژه­ ها: زن، سیر و سلوک

پیوند: http://valiasr.whc.ir/

چکیده

ارتباط بین فردی مهمترین مشخصه مدنیت است و برقراری آن نیازمند مشخصه ها و

ویژگی هایی است که در جای خود قابل بررسی است ؛ اما ارتباط بین عبد و مقام

قدسی مولا بالاتر از یک ارتباط مدنی بین فردی است لذا مقتضیات خود را می طلبد آنچه

که در آیه «وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادي عَنِّي فَإِنِّي قَريبٌ أُجيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجيبُوا

لي‏ وَ لْيُؤْمِنُوا بي‏ لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ » خود نمایی می کند ابتدا سوالی است که از پیامبر

درباره کیفیت و چگونگی این ارتباط می کنند و در پاسخ به این سوال از ناحیه حضرت

حق مولفه هایی مانند مکان ارتباط ، زمان ارتباط ، و امکان پاسخ به این ارتباط با وِیژگی

های ارتباط بین مردمی منتفی می شود از این جهت خداوند می فرماید هرگاه، هر زمان

، که اراده عبد به برقراری ارتباط با مولا و خدای خود بود او نزدیکترین به اوست و پاسخ

دهی بر خط دارد، این ارتباط مشروط به وجود ایمان در فرد است . نکته قابل بررسی در

این پژوهش تجلی هفت باره حضرت باری تعالی در آیه می باشد که آهنگ آیه را در

گوش مومنین دلنوازتر می کند .

کلید واژگان : عبد ، مولا ، تجلی ، ارتباط

چکیده
پایان نامه ” صهیونیسم از دیدگاه امام خمینی(ره) و امام خامنه ای” تحقیقی است توصیفی – تحلیلی و

حدالامکان ساده ، که در آن به بررسی صهیونیسم و یهود پرداخته شده، در ابتدا سعی شده است اصطلاحات

مهم و کلیدی تعریف شود صهیونیسم بطور تخصصی ریشه یابی و تحلیل گشته ومرحله پیدایش، تولد،

وانتقال آنان به فلسطین که از مقوله های مهم این بحث است مورد بررسی قرار گرفته است؛ ویژگی های

یهود بررسی شده است و سپس به بررسی دیدگاه امام خمیتی و اندیشه ی ایشان در رابطه با صهیونیسم

و رابطه آنها با تعالیم حضرت موسی(علیه السلام) پرداخته و از اتحادشان با آمریکا از منظر ایشان سخن به

میان آورده شد و سعی شده راهکارهای مقابله با این پدیده شوم از منظر امام خمینی(ره) مورد بررسی قرار

گیرد.
در ادامه به نقطه نظرات امام خامنه ای توجه شده ایشان بعداز بیان این موضوع که صهیونیسم بلای بشریت

است و نابود شدنی به بصیرت و دشمن شناسی اشاره میکنند و با بیان تاریخچه غصب و جعلی بودن ملت

صهیونیسم علل تشکیل این ملت را بیان نموده و وظیفه ی شرعی همه مسلمانان را به ایشان گوشزد کرده

و از روز جهانی قدس به عنوان لیلةالقدر مسلمین یاد میکنند.

کلید واژه: اسرائیل، صهیونیسم، مقابله، امام خمینی، امام خامنه ای

چکیده:

در این تحقیق، که با نام ” فلسفه نماز از دیدگاه امام خمینی(ره) و میرزا جواد آقای ملکی تبریزی” میباشد،در

ابتدا سعی شده به مفهوم شناسی و تاریخچه ی نماز پرداخته شود و سپس گوشه ای از زندگی دو عارف

بزرگ مورد بررسی قرار گرفته است تا با آشنایی با زندگی و دیدگاه اجتماعی سیاسی آنها بهتر بتوان

کلامشان را درک کرد.

در ادامه در فصل دوم دیدگاه امام خمینی (ره) در رابطه با فلسفه نماز و اسرار بعضی از اجزاء نماز همچون

قیام، نیت، رکوع و سجده مورد برسی قرار گرفته و آثار نماز در زندگی انسان از دیدگاه آن عارف بزرگ بیان

گردید.

در فصل آخر دیدگاه آیت الله میرزا جواد آقای ملکی تبریزی در مورد مقوله مورد بحث بررسی گردید و فلسفه ،

حقیقت و روح جاری بر نماز و چگونگی دستیابی به این حقیقت از منظر ایشان بیان شد و در نهایت فلسفه

برخی از اجزاء نماز از دیدگاه ایشان بررسی گردید.

کلید واژه ها: صلاة، فلسفه،امام خمینی (ره)، آیت الله میرزا جواد آقای ملکی تبریزی

چكيده:

مسجد اسم مکان و محل تجمع مسلمانان در اوقات پنج گانه نماز است، اگرچه براساس روایت رسول خدا (صلی الله علیه واله) سراسر زمین سجده گاه انسان تلقی شده است اما به صورت خاص مکان مسجد که با معماری خاص در هر کوی و برزنی بنا شده است مورد این پژوهش قرار گرفته است غرض از بنای آن ایجاد وحدت عبادی و اجتماعی امت اسلامی است و به عبارت بهتر می تواند فرهنگ سازی و تبیین سبک زندگی اسلامی را عهده دار شود. از آنجایی که انقلاب اسلامی همواره مورد تهاجم دشمنان بوده است مسجد می تواند عهده دار بسترهای فرهنگی جهت ارتقا و تحکیم  زیربنای اعتقادی و باورهای انقلابی مردم شود زیرا فرهنگ مجموعه پیچیده‌ای از دانستنی‌ها، اعتقادات، هنرها، اخلاقیات، قوانین و هرگونه توانایی ارزشی  است که تحت تاثیر آن می تواند تغییرو یا تثبیت کرد.

   از دیدگاه امام (رحمه الله عليه) و مقام معظم رهبری خاستگاه فرهنگی جامعه اسلامی در گرو اعتلا و مرمت مساجد است زیرا مسجد به عنوان سنگر در مبارزات سیاسی، همچنین به عنوان ارائه دهنده الگو به مردم بخصوص به جوانان احیا و استمرار مبانی اسلامی را عهده دار است زیرا خاستگاه فرهنگ یک جامعه متشکل از خلقیات اجتماعی و رفتارهای اجتماعی است که ارتباط معنا داری با مبانی و حیانی دارد.

كليد واژه ها: كاركرد- فرهنگی- مسجد- امام خمینی(رحمه الله عليه)- مقام معظم رهبری (مدظله العالي)

زهرا ناظری شهریور95

چكيده :

انسان هميشه در تاريخ زندگي وحيات خويش به دنبال يافتن راه نجات و رستگاري از اين دنيا بوده است وفكر او به دنبال پاسخگويي به اين پرسش كه چگونه ميتوان زندگي ايده آلي دراين دنيا داشت تا به رستگاري رسيد .

نقش شناخت درزندگي ، مهم است وهر كس برمبناي نوع معرفت و آگاهي و باورهاي خود زندگي مي كند ، به داوري مي نشيند وعمل مي نمايد . دايره شناخت هم وسيع است ؛ مثل : خودشناسي ، خداشناسي ، نعمت شناسي ، …… و بسياري شناخت هاي ديگر .

انسان ، اين موجود  شگفت انگيز و اسرار آميز ، استعدادهاي گوناگوني دارد كه هر يك از آنها مي تواند به درجات بالايي برسد و اگر مواهب واستعدادها رابشناسد و آنها رابه كار گيرد و در مسير هدف خلقت از آنها بهره مند گردد ، گامي به سوي مقصد برداشته است .

هدف از خلقت انسان يكي ازمسایل بسيار مهم ودقيقي است كه از دريباز مورد توجه انديشمندان بشري بوده است . دليل اين توجه نيز ، نياز انسان ها به خودشناسي است . هر انسان آگاه در زندگي خود وظيفه دارد كه به خودسازي وشكر گذار نعمت هايي باشد كه در اختيار او قرار گرفته ؛ نعمت هايي همچون جسم توانا و روح پاك .

انسان به عنوان جانشين خداوند درزمين وظيفه دارد توانايي هاي خود را پرورش دهد و جسم و روح خويش را در رسيدن به خداي تعالي بخشد . براي رشد تعالي انسان و خودسازي عواملي لازم است تا انسان بداند چه هدفي براي خلقت بوده است .

امام حسين (عليه السلام ) در دعاي عرفه به همه  شگفتي آدمي از جمله مراحل وجودي مادي و هدفي كه در پيش دارد اشاره مي كند تا انسان قدر نعمت وجود را بشناسد وشكر خدا را به جا آورد.

كليد واژه : خلقت ، انسان ، توحيد ، عرفه

چکیده

اساسی­ترین  اصل اعتقادی که زیربنای تمامی علوم، ادراکات و افعال، و همچنین رفتار و خلقیات انسان بوده و برهمه شئونات گذاشته و آن­ها را به رنگ خود در ­می­آورد، اصل اندیشه توحید بر سبک زندگی در دو حیطه فردی و اجتماعی است. سبک زندگی از مفاهیم مهمی است که از گستره­ی وسیعی از رفتار انسان با خدا، خود ، اجتماع و حتی طبیعت را در برمی­گیرد که منشاء اندیشه توحیدی در تمام فعالیت­های فردی و اجتماعی انسان می­گردد و او را به هدف کمال مطلق رهنمون می­سازد.

اندیشه توحیدی بر سبک زندگی اسلامی آثار زیادی بر جای می­گذارد که منشاء اخلاق و رفتار انسان­ها در حیطه فردی و اجتماعی است. با استفاده از آیات و روایات در کُتُب توحیدی و اخلاقی مورد بررسی قرار می­گیرد.

فرد موحد در سایه اعتقاد و باور به اندیشه توحیدی در حیطه فردی از نظر عقاید، اخلاق، رفتار، روحی و روانی دارای نگرش واقع بینانه به زندگی، تقوا، عزت نفس، توکل، صبر، خوش بینی، اخلاص، تأدب به آداب الهی و امنیت و آرامش و … می­گردد. اجتماع دارای اندیشه توحیدی نیز می­تواند از مسیر کمال و سعادت در عرصه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی از قبیل آزادی معنوی مقدمه­ای بر آزادی اجتماعی، محبت و سرپرستی متقابل، تواضع و فروتنی، رابطه توحید و هنر، نظم و وحدت عمومی در میان جوامع، حبّ و بغض اجتماعی، انفاق و توسعه عدالت محوری برخوردار است.

کلید واژه ها: اندیشه توحیدی،سبک زندگی فردی،سبک زندگی اجتماعی،تأثیر

چکیده

در هر زبان و گویشی اسلوب های خاصی در برابر متکلم و نویسنده قرار دارد که به وسیله آن ها می تواند کلام خود را با تأکید به مخاطب برساند. از جمله آن زبان ها بلکه بالاترین آن ها زبان قرآن، زبان عربی است که اسلوب های فراوانی از تأکید را در خود جای می دهد که توجه به آن ها، در تحلیل و تبیین دقیق معانی آیات، مهم و ضروری است.

این پایان نامه در سه فصل، اسلوب تأکید را با عناوین تأکید در اسناد، مسند و مسندالیه مورد بررسی قرار می دهد. شیوه ی جمع آوری مطالب، از جهت نوع، کتابخانه ای و به لحاظ روش، توصیفی است.

این پژوهش در صدد است بیان کند که؛ تأکید به سبب اغراض و فواید فراوانش، یکی از مهم ترین شیوه ها در بیان معانی و تفسیر آیات است. در جزء 30 قرآن هم، از این اسلوب، به صورت گسترده در رد انکار منکرین و بیان تهویل و عظمت قیامت، استفاده شده است.

کلیدواژه: تأکید، اسناد، مسند، مسندالیه، جزء 30 قرآن

                                                                           مریم علیپور- مرداد 95

چکیده

در قرآن کریم شیو‌ه‌های بیانی متعددی را می‌توان جست که در انتقال مفاهیم والای آیات، از عمق و گستردگی ویژه‌ای برخوردارند، که اسلوب استثناء یکی از آنهاست. شناخت دقیق این اسلوب و اشراف بر دقائق و ظرائف آن، علاوه بر اینکه در ایضاح معانی و ادراک صحیح مفاهیم آیات الهی موثر است، موجب ممانعت از بروز خطا در اعراب و تحریف در قرائت کتاب خدا می‌شود.

این پژوهش - که به روش کتابخانه‌ای و در 4 فصل تدوین شده - در صدد است تا به قسمتی از این قاعده نحوی با عنوان اسلوب استثناء به «إلّا» در انواع متصل، منقطع و مفرّغ پرداخته، سپس با رعایت اقتصار و تکیه بر تعدادی از کتب نحوی و تفسیری، تاثیر این اسلوب را بر معنای برخی از آیات استثنائیه مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.

هر یک از اقسام اسلوب استثناء به «إلّا»، دارای احکام اعرابی و ویژگیهای خاص خود هستند که اشراف بر آنها بسیار حائز اهمیت است. نوع متصل این اسلوب، به شکل منصوص در تعدادی از آیات قرآن کریم مشاهده می‌شود؛ اما نوع منقطع به صورت محتمل در وجوه متصل، منقطع و وصفیه بودن «إلّا»، بین مفسرین، محل بحث است. در استثناء به «إلّا» مفرغ، مستثنی منه محذوف است و مستثنی بر اساس نیاز عامل ماقبل «إلّا»، نقشهای مختلف می‌پذیرد. اسلوب استثناء به «إلّا» در انواع خود، دارای اثرات معنایی گوناگون از جمله قصر، تاکید، تعریض و … می‌باشد.

کلید واژه‌ها: قرآن کریم، نحو، استثناء به «إلّا»، متصل، منقطع، مفرّغ

                                                                        فاطمه قربانی- مرداد 95

چکیده

آدمی دارای ابعاد مختلفی است،که می­توان از جهات مختلف تقسیم بندی نمود. یکی از این تقسیم بندی ها بُعد جسم و روح در وجود انسانی است. روح در این وجود نقش اساسی دارد و در واقع عامل محرک در جسم روح می­باشد که بدون آن جسم جسدی بدون حرکت خواهد بود. روح نیز دارای ساحات مختلفی است. روح نباتی ، روح حیوانی و روح انسانی که با توجه به موجودات در عالم هستی هریک دارای بٌعدی از ابعاد روح هستند. گیاه دارای روح نباتی ، حیوان دارای روح گیاهی و روح حیوانی و انسان دارای هر سه بٌعد می­باشد. و روح درمیان انسان ها نیز دارای تفاوت هایی است و مراتبی دارد.روح ایمان، روح قوت، روح شهوت، روح البدن و روح القدس و روح در انبیاء دارای مرتبه روح القدس است و درانسان­های دیگر این مرتبه وجود ندارد. اما درنظریه تکاملی داروین تنها بُعد جسمانی انسان بررسی شده و تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است به لحاظ طبیعی و تجربی بوده است و صحبتی در مورد بعد روحانی در وجود انسان نشده است. داروین از موجودات آلی سخن به میان آورده که درمورد آن­ها نتوانسته به نتایج کاملی برسد. وجود مرتبه عقل در انسان را نیز جزئی از همین روند تکامل می­داند و معتقد است در این سیر تکاملی عقل در وجود انسانی شکل گرفته و به این مرتبه رسیده است. حال اینکه در انسان علاوه بر بُعد عقلانی، بُعد نفسانی و بُعد روحانی نیز وجود دارد. و اینکه ماده باید برای ارتقاء و رشد و تکامل دارای استعدادی باشد. یعنی اگرقرار است به گفته داروین میمون بینی باریک در روند تکاملی انسان شود باید درماده­اش این استعداد بالقوه وجود داشته باشد.حال آنکه داروین خود درمورد انتقال وراثتی و باقی ماندن ژن انتقال یافته در نسل­های بعدی سخن گفته است. ولی تاکنون موردی دیده نشده که انسانی بازگشت به نسلی که داروین از آن سخن رانده است داشته باشد.

کلید واژه ها: روح ، نظریه، تکامل ، نظریه تکاملی داروین

                                                                        زينب نصور جيرندهي- اسفند 94

چکیده

        منظور از کرسی های آزاداندیشی نشستی است که افراد متخصص بتوانند آزادانه نظراتشان را مطرح کنند تا مورد تضارب آراء قرار گیرند و در نهایت موجب تولید علم شوند. امروزه از نیاز های مهم کشور رشد و تولید علوم خصوصاً تولید و تقویت علوم انسانی اسلامی می باشد، که موجب استقلال و اقتدار  کشور شده و راه تسلط و نفوذ بیگانگان را می بندد. برای رسیدن به تولید علم باید شیوه صحیح وصول به این مهم بررسی شود. از دیدگاه مقام معظم رهبری (دامت برکاته) دو اصل اساسی برای ثمربخشی کرسی ها وجود دارد: 1- رعایت شرایط برگزاری کرسی صحیح2- تجاوز نکردن از حدود

      شرایط برگزاری به دو دسته کلی تقسیم می شوند: الف – شرایط درونی ب- شرایط بیرونی    

       منظور از شرایط درونی، شرایطی اند که به ساختار کرسی ها یا ویژگی آزاداندیشان  برمی گردند و منظور از شرایط بیرونی افراد، گروه ها و ارگان هایی هستند که خارج از این جلسات در گسترش و رونق آزاد اندیشی نقش دارند.

 حدود نیز به دو دسته تقسیم می شود:1- حدود بیرونی 2- حدود درونی

       حدود بیرونی مربوط به جنبه خارج از نفس آدمی است و اغلب جنبه اجتماعی دارد اما حدود درونی ویژگی هایی هستند که در اثر وجود ملکه تقوا در نفس انسان، رعایت می شوند.

       از دیدگاه مقام معظم رهبری اگر در کرسی ها این دو اصل اساسی رعایت شوند، موجب تولید علوم موردنیاز کشور و ایجاد اقتدار وثروت ملی، تبدیل شدن کشور به قطب علمی و مرجعیت دینی و از همه مهم تر بیدار کردن عقل جمعی که یکی از مهم ترین عوامل زمینه ساز ظهور امام عصر (عج) است، می شود.

     کلید واژه: کرسی آزاداندیشی، اصول ومبانی کرسی آزاداندیشی، حدود آزاداندیشی

                                                                                         زهرا گلی – بهمن 94