اعمال دهه اوّل
1ـ امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: پدرم حضرت امام باقر(عليه السلام) به من فرمود: پسرم! در دهه نخست از ماه ذى الحجّه(از شب اول ماه تا شب عيد قربان) هر شب ميان نماز مغرب و عشا اين دو رکعت نماز را ترک مکن:
در هر رکعت سوره حمد و سوره قل هو الله را مى خوانى، پس از آن آيه 142 سوره اعراف را  بخوان :
وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قَالَ مُوسَى لأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَلاَ تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ. (اعراف/142)
اگر چنين کنى، در ثواب حاجيان، و اعمال حجّ آنها شريک مى شوى.( اقبال، ص 317)

2ـ روزه گرفتن در نُه روز اوّل. در روايتى از امام موسى کاظم(عليه السلام) نقل شده است که هر کس نُه روز اوّل ذى الحجّه را روزه بدارد، خداوند ثواب روزه تمام عمر را براى او مى نويسد.( زاد المعاد، ص 240)

3ـ ابوحمزه ثمالى از امام صادق(عليه السلام) نقل کرده است که آن حضرت، از روز اوّل تا عصر روز عرفه، پس از نماز صبح و قبل از نماز مغرب اين دعا را مى خواند:
اَللّـهُمَّ هذِهِ الاَْيّامُ الَّتى فَضَّلْتَها عَلَى الاَْيّامِ وَشَرَّفْتَها و …. وَ صَلَّى اللهُ عَلى سَيِّدِنا مُحَمَّدوَآلِهِ اَجْمَعينَ، وَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ تَسْليماً.( مصباح المتهجّد، ص 672 و اقبال، ص 322 (با اندکى تفاوت) ، مفاتيح الجنان)

4ـ آن پنج دعايى را بخواند که به فرموده امام باقر(عليه السلام) خداوند آن را بوسيله جبرئيل براى حضرت عيسى(عليه السلام) هديه فرستاد، تا در ايّام اين دهه، آنها را بخواند. آن پنج دعا چنين است:
 
(1) اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَريکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَديرٌ.
(2) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لاشَريکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً.
(3) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَريکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ، وَلَمْ يَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ.
(4) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَريکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيى وَيُميتُ، وَهُوَ حَىٌّ لا يَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَديرٌ.
(5) حَسْبِىَ اللهُ وَکَفى، سَمِعَ اللهُ لِمَنْ دَعا، لَيْسَ وَرآءَ اللهِ مُنْتَهى،اَشْهَدُللهِِ بِما دَعا،وَاَنَّهُ بَرىءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ، وَاَنَّ لِلّهِ الاْخِرَةَ وَالاُْولى.
در بعضى از روايات آمده است، شب هاى دهگانه اى که قرآن در سوره «والفجر و ليال عشر» به آن سوگند ياد کرده است، شب هاى دهه اوّل اين ماه شريف است،و اين سوگند به خاطر عظمت آن است
سپس حضرت عيسى(عليه السلام) پاداش فراوانى را براى صد مرتبه خواندنِ اين پنج دعا ذکر فرمود.( اقبال، ص 323)
مرحوم «علاّمه مجلسى» گفته است: اگر کسى هر روز هر يک از اين پنج دعا را ده مرتبه بخواند (که در مدّت ده روز هر کدام را صد مرتبه خوانده است) به روايت عمل کرده است. البتّه اگر هر روز هر دعايى را صد مرتبه بخواند بهتر است.(زادالمعاد، ص 245)

5ـ در هر روز از اين دهه، اين تهليلات [لا اله إلاّ اللّه ها] را که از امير مؤمنان(عليه السلام) نقل شده است بخواند و اگر روزى ده مرتبه بخواند بهتر است:
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الّلَيالى وَالدُّهُورِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ اَمْواجِ الْبُحُورِ،
لااِلهَ اِلاَّ اللهُ وَرَحْمَتُهُ خَيْرٌ مِمّا يَجْمَعُونَ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَالشَّجَرِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُيُونِ،
لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ فِى اللَّيْلِ اِذاعَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ،
لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ عَدَدَ الرِّياحِ فِى الْبَرارى وَالصُّخُـورِ،
لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ مِـنَ الْيَـوْمِ اِلـى يَـوْمِ يُنْفَخُ فِى الصُّورِ.( اقبال، ص 324)
 

اعمال مخصوص روز اوّل ماه

روز اوّل ماه ذى الحجّه روز مبارکى است و براى آن اعمالى چند نقل شده است:

1ـ روزه گرفتن. در روايتى از امام موسى بن جعفر(عليهماالسلام) نقل شده است که هر کس روز اوّل ماه ذى الحجّه را روزه بگيرد، خداوند براى وى پاداش عظيمى را مى نويسد.( مصباح المتهجّد، ص 671)
در حديثي از رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم نقل شده است: هر کس سوره فجر را را در دهه اول ماه ذي الحجه قرائت نمايد گناهانش بخشيده مي شود و اگر در غير اين ايام خوانده شود مايه نورانيت او در قيامت مي گردد

2ـ خواندن نماز حضرت فاطمه(عليها السلام). مرحوم «شيخ طوسى» فرموده است: مستحب است در اين روز، نماز حضرت فاطمه(عليها السلام) را بخواند و اين نماز چهار رکعت است (هر دو رکعت به يک سلام) و همانند نماز حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) است; در هر رکعت، يک مرتبه سوره حمد و پنجاه مرتبه سوره قل هو الله را بخواند و بعد از سلام تسبيح حضرت فاطمه(عليها السلام) را بگويد، آنگاه بخواند: سُبْحانَ ذِى الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنيفِ، سُبْحانَ ذِى الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظيمِ،سُبْحانَ ذِى الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَديمِ، سُبْحانَ مَنْ يَرى اَ ثَرَ النَّمْلَةِ فِى الصَّفا، سُبْحانَ مَنْ يَرى وَقْعَ الطَّيْرِ فِى الْهَوآءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هکَذا وَلا هَکَذا غَيْرُهُ.( مصباح المتهجّد، ص 671)

3ـ نيم ساعت قبل از ظهر، دو رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت، يک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره قل هو الله و ده مرتبه آية الکرسى و ده مرتبه سوره إنّا أنزلناه را بخواند.( اقبال، ص 325)

4ـ هر کس از ظالمى خوف داشته باشد در اين روز بگويد:
«حَسْبى حَسْبى حَسْبى مِنْ سُؤالى، عِلْمُکَ بِحالى» ، تا خداوند او را از شرّ آن ظالم حفظ کند.( همان)
 
سوره ي فجر در دهه ي اول ماه ذي الحجه
در حديثي از رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم نقل شده است: هر کس سوره فجر را را در دهه اول ماه ذي الحجه قرائت نمايد گناهانش بخشيده مي شود و اگر در غير اين ايام خوانده شود مايه نورانيت او در قيامت مي گردد.(مجمع البيان، ج10، ص341)

________________________________________
منابع :
سايت آيت الله مکارم شيرازي
سايت پرسمان
سايت آيت الله خامنه اي