پیوند: http://valiasr.whc.ir/

در مطلب حاضر ضمن تشریح چیستی سنت و تاکید قرآن بر اسوه قرار دادن رسول اکرم(ص) ٬ به برخی از سنتهای نیک اخلاقی و اجتماعی آن حضرت اشاره شده است.
***
اخلاق به صفات باطنی انسان اطلاق می‌شود. شجاعت، سخاوت، عدالت، حسادت و خساست از جمله صفات اخلاقی است که در افعال و رفتار آدمی تأثیر می‌گذارد. بنابراین اخلاق آدمی شامل دو دسته صفات پسندیده و ناپسند است؛ اما ادب تنها براخلاق و صفات لطیف و ظریفی اطلاق می‌شود که در بهترین شکل از انسان صادر می‌شود. از این رو، به اخلاق و صفات و رفتارهای ناپسند ادب اطلاق نمی‌شود؛

بلکه تنها به رفتارهای بسیار پسندیده و لطیف اطلاق می‌گردد که زینت انسان و بازتابی از کمال عقل است. پیامبر(ص) می‌فرماید؛ حسن‌الأدب زینهًْ‌العقل؛ ادب نیک زینت عقل آدمی است. (بحارالانوار، ج 1، ص 131)

امیر مؤمنان علی(ع) نیز می‌فرماید:

الآداب حلل مجددهًْ؛ آداب آرایه‌های نوکننده یا نوشونده است. (نهج‌البلاغه، حکمت 5)

امام حسن مجتبی(ع) نیز می‌فرماید:

لاادب لمن لا عقل له؛ کسی که عقل ندارد ادب هم ندارد. (کشف الغمه، ج 1، ص 571).

اما واژه و اصطلاح سنت،

تنها به صفات فعل انسان اطلاق می‌شود و سنت شخص مجموعه‌ای از صفارت رفتار مثبت و منفی است که از شخص صادر می‌شود. بنابراین امانت و خیانت و دروغ و راست و بخل و سخاوت و مانند آنها که در رفتار شخصی دیده می‌شود، سنت‌های آن شخص است. هر کسی براساس شخصیت و شاکله وجودی خودش رفتار می‌کند و رفتارهای شخص که در قالب آداب و سنت‌ها بروز و ظهور می‌کند، بازتابی از عقاید و افکار و روحیات و معنویات آن شخص است.

خداوند می‌فرماید:

کل یعمل علی شاکلته؛ هر کسی براساس شاکله شخصیتی خودش رفتار و عمل می‌کند. (اسراء، آیه 84)

همچنین سنت‌ها و آداب هر جامعه‌ای، بیانگر میزان روحیات و معنویات آن جامعه است؛ زیرا سنت‌ها و آداب بازتاب دهنده فضایل اخلاقی، افکار و عقاید آن جامعه است.

در آیات قرآن از سنت‌ها و آداب پیامبران سخن به میان آمده و خداوند آنان را با عناوینی چون محسنان و صالحان و موحدان ستوده و از پیامبر(ص) خواسته تا به سنت آنان اقتدا کند:

اولئک‌الذین هدی الله فبهدا هم افتده؛ آنان کسانی هستند که خداوند آنان را هدایت کرده است. پس به هدایت آنان اقتدا کن! (انعام، آیه 84 تا 90)

صفحات: 1· 2· 3