نکته 21

در زبان فارسی و عربی أکثر فعل­ها بر انجام دادن يا انجام گرفتن کاری دلالت می­کنند که به آنها در فارسی افعال خاص و در عربی افعال تام گفته می­شود. در مقابل فعل­هايی مانند «بود، شد، هست، نيست، …» وجود دارند که معنای کاملی ندارند و فقط برای اثبات يا نفی بکار می­روند. به اينگونه افعال در فارسی فعل ربطی يا عام و در عربی افعال ناقصه گفته می­شود.

         در زبان فارسی اين افعال تغيير لفظی ايجاد نمی­کنند ولی در زبان عربی اين افعال قبل از مبتدا و خبر قرار می­گيرند و حرکت اعرابی و اسم آنها را تغيير می­دهند. به مبتدا و خبر پس از دخول اين افعال اسم و خبر این افعال گفته می­شود. اسم اين افعال مرفوع و خبر آنها منصوب است. برای مثال «محمدٌ حاضرٌ» يک جمله اسميه متشکل از مبتدا و خبر به معنی «محمد حاضر است» می­باشد. پس از دخول فعل ناقصه «کان محمدٌ حاضراً» يک جمله فعليه متشکل از اسم و خبر «کان» و به معنای «محمد حاضر بود» می­شود.

افعال ناقصه عبارتند از

«کان: بود/ أصبَح: شد، يا هنگام صبح … شد/ أضحَی: شد، يا قبل از ظهر … شد/ أمسَی: شد، يا بعد از ظهر … شد/ ظَلَّ: شد، ماند يا در طول روز ماند/ باتَ: شد، شب را گذراند، ماند/  صارَ: شد/ ليس: نيست/ مادامَ: تا زمانی که/ مازالَ، ما بَرِحَ، ما انفَکَّ، ما فتئَ: هميشه، پيوسته»

تمرين 21: عبارات زير را با استفاده از افعال ناقصه ترجمه کنيد.

علی نويسنده نيست. محمد وزير شد. فرمانده تمام روز تنها ماند. دانشجو شب را تا صبح درس خواند. امتحان سخت بود. مرد چاق قبل از ظهر گرسنه شد. خيابان­ها بعد از ظهر شلوغ هستند. موفقيت دور نيست. هوا گرم شد. تا وقتی تنبل هستی موفق نخواهی شد. دانشمندان پيوسته مورد احترام هستند. حق هميشه پيروز است، نزاع ميان بيشتر دولت­ها هميشه ادامه دارد. ادب پيوسته زيور زن جوان می­باشد. هنوز غذا گرم است. محمد طبيب بود. کارگر فعال شد. اختلاف ميان کمونيستی و دموکراتی بر شدت خود مانده است. انگور شيرين شد.

کلمات: المفردات

وزير: وزير/ فرمانده: القائد/ تنها: وحيد/ امتحان: الامتحان/ مرد چاق: السَّمين/ گرسنه: جائع/ خيابان: الشارع و جمع آن الشوارع/ شلوغ: مزدحم، مُزدَحمة/ موفقيت: النَّجاح/ تنبل: متکاسِل، کَسلان/ مورد احترام: محترم/ پيروز: مُنتَصِر/ نزاع: النِّزاع/ بيشتر دولت­ها: مُعظَم الدُول/ زيور: زينة/ زن جوان: الفتاة/ گرم: دافِئ/ کارگر: العامل/ فعال: نشيط/  اختلاف: الاختلاف/ کمونيستی: الشُّيوعيَّة/ دموکراتی: الدِيمُقراطيَّة/ شدت: شديد/ انگور: العِنَب/ شيرين: حُلوّ.