پیوند: http://valiasr.whc.ir/

اخلاق، دستمايه سترگ هدايت است. زندگي كوتاه دنيا در پرتو آموزه‌هاي اخلاقي، خود بهشتي برين می‌شود. انسان براي رسيدن به رشد، كمال و بالندگي اخلاقي به شناخت نياز دارد. شناخت، گاه از راه تحصيل معارف اخلاقي و گاهي از راه شناخت نمونه‌هاي عملي و به تعبير ديگر، الگوهاي اخلاقي ايجاد می‌شود.پيشوايان پاك دين علیهم السلام به دليل بهره‌مندي از ويژگي عصمت و دوري از عصيان و اشتباه، برترين مربيان اخلاق براي انسان، بويژه براي دوستداران و پيروان خود به شمار می‌روند. در نوشتار حاضر که از حوزه نیوز انتخاب شده برخی از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن(ع) مورد بررسی قرار گرفته است.
***

عبادت
امام صادق(ع) در بيان حال معنوي امام حسن(ع) می‌فرمود: امام مجتبي(ع) عابدترين مردم زمان خود بود. بسيار حج به صورت پياده و گاه با پاي برهنه بجاي می‌آورد. هميشه او را در حال گفتن ذكر می‌ديدند و هر گاه آيه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا را می‌شنيد، پاسخ می‌گفت: لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْك (خداوند! گوش به فرمان توام.) (1)

آن امام همواره در قنوت نمازش، بسيار دعا می‌كرد و خدا را اين گونه می‌خواند:….

بارخدايا! تو خود می‌داني كه من از تلاش خود فروگذار نكرده ام تا هنگامي كه برش تيغم از ميان رفت و تنها شدم. در آن وقت از گذشتگان خودم پيروي كردم (صبر كردم) تا جلوي اين دشمن سركش و ريختن خون شيعيان را بگيرم تا اينكه حفظ كردم آنچه را اولياي من حفظ كردند. خشم خود را فرو بردم و به خواسته آنها تن در دادم. به راهي رفتم كه می‌خواستند و هيچ نگفتم تا ياري تو فرا برسد كه تو تنها ياور حق و بهترين پشتيبان آن هستي؛ گرچه اين ياري تأخير افتد و نابود شدن دشمن اندكي به درازا كشد. (2)

ترس از خدا
هرگاه امام مجتبي(ع) وضو می‌گرفت، تمام بدنش از ترس خدا می‌لرزيد و رنگ چهره اش زرد می‌شد. وقتي از او در اين باره می‌پرسيدند، می‌فرمود: بنده خدا بايد وقتي براي بندگي به درگاه او، آماده می‌شود، از ترس او رنگش تغيير كند و اعضايش بلرزد.» (3)

هرگاه براي نماز به مسجد می‌رفت، كنار در می‌ايستاد و اين گونه زمزمه می‌كرد:

إِلَهِي ضَيْفُكَ بِبَابِكَ يَا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاكَ الْمُسِي ءُ فَتَجَاوَزْ عَنْ قَبِيحِ مَا عِنْدِي بِجَمِيلِ مَا عِنْدَكَ يَا كَرِيم؛(4)

خدايا! مهمانت به درگاهت آمده است. اي نيكوكردار! بدكار به نزد تو آمده است. پس از زشتي و گناهي كه نزد من است به زيبايي آنچه نزد توست، درگذر؛ اي بخشاينده!»

امام صادق(ع) فرمود: وقتي (امام حسن(ع)) به ياد مرگ می‌افتاد می‌گريست. هرگاه به ياد قبر می‌افتاد، گريه می‌كرد. وقتي به ياد قيامت می‌افتاد، ناله می‌كرد، هرگاه به ياد گذشتن از [پل] صراط می‌افتاد، می‌گريست. هرگاه به ياد عرضه اعمال بر خداوند می‌افتاد، ناله‌اي می‌كرد و از هوش می‌رفت. وقتي به نماز می‌ايستاد، بدنش در مقابل پروردگارش می‌لرزيد. هرگاه بهشت و دوزخ را به ياد می‌آورد، مانند مارگزيده، مضطرب می‌شد و از خدا بهشت را می‌خواست و از آتش جهنم به او پناه می‌برد.(5)

هنگامي كه آثار مرگ در چهره اش آشكار شد، او را ديدند كه می‌گريد. پرسيدند: چرا می‌گرييد؛ در پاسخ می‌فرمود:

إِنَّمَا أَبْكِي لِخَصْلَتَيْنِ: لِهَوْلِ الْمُطَّلَعِ وَ فِرَاقِ الْأَحِبَّهًْ؛(6)

به دو دليل می‌گريم: از ترس روز قيامت و از دوري دوستانم.»

صفحات: 1· 2