استاد یعنی پدر واقعی دانشجو

دانشجو باید بر این اساس بیندیشد که استاد او ، پدر واقعی و خود او به منزله فرزند و زاده روحانی اوست . فرزند روحانی از فرزند جسمانی ، بهتر و ارجمندتر است . پس دانشجو باید در اداء حق ابوت و تربیت استاد پس از رعایت حق پدر خویش ساعی باشد.

استاد یا پزشک معالج جان و روان

باید دانشجو معتقد باشد که استاد ، پزشک درمان بخش بیماری اوست زیرا سعی می کند روح و روان شاگرد را در مسیر و مجرای طبیعی آن قرار دهد.

 

ارج نهادن به استاد و تجلیل از مقام علم و دانش

شاگرد باید با دیده تکریم و احترام به استاد خویش بنگرد و از عیوب او چشم پوشی کند زیرا اگر شاگرد با احترام به استاد خود بنگرد می تواند به بهره گیری از استاد و نفوذ بیان و گفتار او در ذهنش کمک نماید .

 

تواضع و فروتنی دانشجو در برابر استاد

تواضع شاگرد در برابر استاد افتخاری است برای او و تواضعش موجب رفعت و بلندپایگی او می گردد . در سایه این فروتنی و خاکساری می تواند به علم و معرفت دست یابد.

تفوق رأی و نظریه استاد بر رأی و نظریه شاگرد

دانشجو نباید رأی و نظریه استاد را مردود ساخته و با او آمرانه سخن گوید . نباید بر خلاف نظریه استاد ، علیه او اشاره ای بکند .

 

با احترام از استاد یاد کردن

باید خطاب  و جواب دانشجو به استاد و گفتار او درباره وی چه در حضور و چه در غیاب او توأم با تجلیل و تکریم باشد.

 

باید از استاد سرمشق بگیرد

دانشجو باید حرمت استاد را از دیدگاه خود مهم تلقی نموده و او را راهبرو مقتدای خود بداند و حیثیت و احترام او را در غیاب او و پس از مرگش پاسداری کند.

سپاسگذاری از استاد و هشدارهای او

دانشجو باید ارشادات استاد را – اگرچه با آمیزه توبیخ و خرده گیری و انتقاد همراه باشد – از جمله نعمت ها و احسان او تلقی کند که استاد به او توجه دارد و هرگز منافع او را از نظر خویش دور نمی کند.

تحمل جور و تندرویهای استاد

شاگرد باید در برابر جور و جفای استاد خویشتن داری خود را حفظ کند . باید اعمال و رفتار به ظاهر ناپسند استاد را با بهترین و دلپسندترین تعبیر توجیه کرده و آن را بعنوان رفتاری مقرون جلوه دهد.

 

در انتظار استاد و شرفیابی از محضر او

شاگرد باید پیش از حضور استاد در جلسه او حاضر گردد و خود را به چنین پیشگامی هایی تمرین و عادت دهد.

 

ورود به مجلس خصوصی استاد

دانشجو نباید بدون اجازه وارد مجلس خصوصی استاد گردد چه استاد تنها به سر برد یا دیگران نیز در حضور      او باشند .

آراستن و پیراستن درون و برون به هنگام ورود استاد

شاگرد باید با وضع و هیئتی کامل و مطلوبی وارد بر استاد گردد با چهره ای شاداب و قلبی سرشار از نشاط و درونی گشوده و     با شرح صدر و ذهنی صاف و پاکیزه با استاد روبرو شود .

آمادگی روحی و ذهنی شاگرد برای درس

آنگاه که به خواندن درس در حضور استاد سرگرم می گردد نباید دچار دل مشغولی و ضعف و چرت زدن و شتابزدگی و اضطراب و نگرانی و امثال حالاتی باشد که با وجود آن تحقیق و کاوش های علمی او دشوار گردد.

عدم ایجاد مزاحمت برای اشتغالات استاد

نباید مانع استراحت استاد گردد.

وقت تدریس را نباید بر استاد تحمیل نمود.

جلوس شاگرد در محضر استاد

باید به گونه ای جلوس نماید که کیفیت نشستن او نمایانگر نزاکت و ادب او باشد . آرام و متواضع و سر به زیر بنشیند.

مراقب حرکات و حالات خود در محضر استاد باشد.

تنظیم صدا و گفتار و تلطیف آن در پیشگاه استاد

جبران و تدارک کمبودهای سخن استاد با اشارات لطیف

رعایت ادب و نزاکت در خطاب به استاد

نادیده گرفتن سبق لسان و لغزش زبان استاد

پیش دستی نکردن شاگرد به پاسخ پرسش ها در محضر استاد

تمرکز حواس و استماع دقیق به سخنان استاد

ارج نهادن به توضیحات استاد

عدم تکرار سؤال های فرساینده و تلف کننده فرصت

سؤال به موقع شاگرد و دلنشین بودن سؤال شاگرد

رعایت نزاکت و ادب در اخذ و عطا

حفظ حریم استاد به هنگام جلوس و اقامه نماز

 

برگرفته از کتاب آداب تعلیم و تربیت شهید ثانی (تحقیق ازشیما ناصری)