ارتباط كلامي مؤثر به عوامل متعددي بستگي دارد همچون شخصيت فرستنده و گيرنده پيام، شيوه ارائه پيام، زمان و مكاني كه ارتباط كلامي در آن ايجاد مي شود، تركيب صحيح محتواي پيام، … .

الف)فرستنده پیام
تاثير سخن به گوينده سخن بستگي دارد. در مقدمه نهج الفصاحه آمده: وقتي گوينده به چيزي معتقد باشد چون ايمان، ملازم عمل است، طبعاً بدان عمل مي كند و از تكرار عمل عقيده ي وي راسخ تر مي شود و به مرحله ي يقين مي رسد و همين كه درباره آن چيز سخن گويد شعله اي از ايمان خود را در قالب الفاظ و عبارات در روح شنونده جاي داده و او را گرم و نوراني مي كند.[1]

از نظر روان شناسي نيز اين كه چه كسي پشت سر پيام قرار دارد به اندازه خود پيام اهميت دارد. ارسطو
مي گويد: ما گفتار نيك مردان را كامل تر و آسان تر از ديگران باور مي كنيم زیرا منبع پيام نقش مهمي رابه عهده دارد.[2]

بنابراين شخصيت فرستنده پيام در پذيرش آن بسيار مهم است و در تاريخ افرادي بوده اند كه صحبتشان اثر عجيبي در مخاطبان داشته تا حدي كه آنان را به گريه وادار كرده است. حضرت علي (عليه السلام)، حضرت فاطمه زهرا (سلام الله عليها) به هنگام ايراد خطبه فدك، امام سجاد(عليه السلام) و حضرت زينب(سلام الله عليها) پس از قيام عاشورا در سخنراني هاي خود در كوفه و شام از جمله اين سخنوران قهار هستند.

ب) شیوه ارائه کلام
تاثير ارتباط كلامي به شيوه ارائه پيام بستگي دارد براي مثال: هيجان، لحن غمگين، و يا استفاده از عباراتي مبتكرانه در ارتباط كلامي موفق مؤثر است.

ج) محتوای مطلب
محتواي كلام از اين جهت كه حق يا باطل باشد نيز در شنونده اثر به سزايي مي گذارد.

معجزه قرآن و اثر فوق العاده اش به هنگام تلاوت به اندازه اي است كه مشركان در زمان پيامبر (صلي الله عليه و آله) شب هنگام در مكاني مخفي مي شدند و به آن گوش مي كردند و تا كنون نيز به خاطر حق بودن اين كلام الهي مردم را از اقصي نقاط جهان به خود جذب مي كند چرا كه حقايقي را كه به دنبالش هستند در اين كتاب مي يابند.

ه)شخصیت گیرنده پیام
تاثيرگذاري پيام تاحدودي به شخصيت گيرنده پيام نيز بستگي دارد.افراد در پذیرش پیام متفا وتند برخي به سرعت كلام فرد مقابل را مي پذيرند.

اين افراد بدون هيچ انديشه و تحليلي با كلام گوينده متقاعد شده و تصديق مي‌كنند ولي برخي ديگر با فكري پويا به تحليل صحبت هاي ديگران مي پردازند. از سوي ديگر بسياري از افراد جامعه پذيرنده ي پيام هايي هستند كه با باورهايشان هم سو و هم جهت است و توجه به پيام هاي خلاف ميل و اعتقادشان نمي كنند و بدون هيچ نقدي آن هارا مردود مي دانند.

بنا براین به هنگام صحبت كردن بايد به عوامل پذيرش پيام توجه داشت تا بتوان محيط و عوامل آن را كنترل كرده و زمان مناسبي را براي صحبت با يكديگر انتخاب كرد؛ اگر محيط شلوغ و يا بسيار گرم و يا سرد باشد كلام اثر موثر خود را از دست خواهد داد.[3]

 -[1] ابو القاسم، پاينده، نهج الفصاحه، انتشارات دنياي دانش، 1382،ص5.
[2]- اليوت، ارونسون، روان شناسي اجتماعي، ترجمه حسين شكركن، انتشارات رشد ،1369،ص66.
 -[3] سيدمحمد، دادگران،مباني ارتباطات جمعي، انتشارات فيروزه،1374، صص148-150.