مدرسه علمیه حضرت ولی عصر (عج) تهران

شهید آیت‌الله مرتضی مطهری یکی از شخصیت‌های برجسته و کم‌نظیر در تاریخ اسلام و یکی از دانشمندان اسلام‌شناس و محققان توانا به شمار می‌رود. ایشان عصاره مؤثر حوزه‌های علمیه و حاصل عمر با برکت امام امت بود.شهید مطهری با افکار و اندیشه‌های ناب و اصیل خود، آثار و نتایج بزرگی را در زمینه‌های گوناگون علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در میان حوزویان و دانشگاهیان بر جای گذارد. با مجهز ساختن خویش به علوم روز و نیز تحقیق درباره اسلام و تعالیم حیات‌بخش آن و فهم دقیق آن، در برابر انبوه تهاجمات و شبهات مختلف ایستادگی کرد و با منطق و استدلال به مبارزه با افکار الحادی، التقاطی و متحجرانه پرداخت، اسلام را به دور از هرگونه تحریف و بدعت و کژاندیشی معرفی کرد و بدینوسیله از خود نامی جاودانه در تاریخ باقی گذاشت.اینک به مناسبت فرار رسیدن سالروز شهادت ایشان جملاتی کوتاه و ناب از اندیشه‌های آن عالم ربانی که از لابلای کتاب‌های ایشان انتخاب شده و در پایگاه بنیاد علمی و فرهنگی شهید مطهری انتشار یافته، تقدیم مشتاقان اندیشه بلند آن دانشمند جلیل‌القدر می‌شود.
***
معلم در کلام استاد مطهری
معلم باید نیروی فکری متعلم را پرورش دهد و او را به سوی استقلال رهنمون کند. باید قوه ابتکار او را زنده کند؛ یعنی در واقع، کار معلم آتش گیره دادن است. فرق است میان تنوری که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا آن را داغ کنید و تنوری که در آن هیزم و چوب جمع است و شما فقط آتش‌گیره از خارج می‌آورید و آن‌قدر زیر این چوب‌ها و هیزم‌ها قرار می‌دهید که اینها کم‌کم مشتعل شود.
(مجموعه‏ آثار استادشهيد مطهرى، ج‏22، ص 52)
ضرورت راهنمایی نسل جوان
ریشه بیشتر انحرافات دینی و اخلاقی نسل جوان را در لابلای افکار و عقاید آنان باید جست‌وجو کرد. فکر این نسل از نظر مذهبی آنچنانکه باید راهنمایی نشده است. اگر مشکلی در راهنمایی این نسل باشد بیشتر در فهمیدن زبان و منطق او و روبرو شدن با او، با منطق و زبان خودش است و در این وقت است که هر کسی احساس می‌کند این نسل برخلاف آنچه ابتدا به نظر می‌رسد لجوج نیست و آمادگی زیادی برای دریافت حقایق دینی دارد. (از کتاب مسئله حجاب)
یاد خدا تنها مایه آرامش جان
ایمان هم یکی از حوائج فطری و تکوینی است و بلکه حاجت است و هر وقت به سرچشمه ایمان و معنا رسیدیم و نور خدا را مشاهده کردیم و خدا را در روح و جان خود دیدیم و مشاهده کردیم آن وقت است که معنای سعادت و لذت و بهجت را درک می‌کنیم. (از کتاب حکمت‌ها و اندرزها)
راه سعادت
منتهای سعادت همین است که آدمی در ناحیه عقل و فکر دارای محکم‌ترین اطمینان‌ها و در ناحیه احساسات و قلب دارای پاک‌ترین نیت‌ها و در ناحیه عمل نیکوترین عمل‌ها باشد. زندگی پاک و سعادت‌بخش همین است.(از کتاب حکمت‌ها و اندرزها)
حجاب و شرافت زن
شرافت زن اقتضا می‌کند هنگامی که از خانه بیرون می‌رود متین و سنگین و باوقار باشد، در طرز رفتار و لباس پوشیدنش هیچ‌گونه عمدی که باعث تحریک و تهییج شود به کار نبرد، زباندار لباس نپوشد، زباندار راه نرود، زباندار و معنی‌دار به سخن خود آهنگ ندهد. (از کتاب مسئله حجاب)
حق و باطل در جهان هستی
در حکمت الهی اصالت در هستی با حق است، با خیر است، با حسن و کمال و زیبایی است، باطل‌ها شرور، و نقص‌ها و زشتی‌ها در نهایت امر و در تحلیل نهایی به نیستی منتهی می‌شوند نه به هستی‌ها .
- باطل حق را با شمشیر خود حق می‌زند، پس باطل نیروی حق را به خدمت گرفته است. این همان نیروی حق است که او از آن استفاده می‌کند. (از کتاب حق و باطل)
شرط موفقیت
صبر و حوصله است که دوست قدیمی ظفر و موفقیت است، در اثر صبر و حوصله است که نوبت ظفر می‌رسد. اگر صبر و استقامت و حوصله باشد، بی‌استعدادترین افراد هم ولو در یک زمان طولانی به هدف خواهند رسید. (حکمت‌ها و اندرزها)
وظیفه مرثیه خوان‌ها
باید کسانی که مرثیه خوانی می‌کنند، توجه داشته باشند به فلسفه قیام سید الشهدا و به فلسفه دستوراتی که ائمه اطهار درباره عزاداری داده‌اند. بی‌جهت دستوری نداده‌اند. باید فلسفه قیام سید الشهدا و هم فلسفه عزاداری آن حضرت را به مردم بگویند و مردم را آگاه کنند. (کتاب ده گفتار)
هجوم اندیشه‌های غربی
من به عنوان یک فرد مسئول به مسئولیت الهی، به رهبران عظیم‌الشأن نهضت السلامی که برای همه‌شان احترام فراوان قایلم، هشدار می‌دهم و بین خود و خدای متعال اتمام حجت میکنم که نفوذ و نشر اندیشه‌های بیگانه به نام اندیشه اسلامی و با مارک اسلامی اعم از آنکه روی سوء‌نیت و یا عدم سوء‌نیت صورت گیرد، خطری است که کیان اسلام را تهدید می‌کند. (نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر)
راه مبارزه با انحرافات نسل جوان
راه مبارزه این خطر تحریم و منع نیست. مگر می‌شود تشنگانی را که برای جرعه‌ای آب له له می‌زنند از نوشیدن آب موجود به عذر اینکه آلوده است منع کرد؟ این ما (رهبران دینی) هستیم که مسئولیم، ما به قدر کافی در زمینه‌های مختلف اسلامی به زبان روز عرضه نکرده‌ایم. اگر ما به قدر کافی آب زلال عرضه کرده بودیم، به سراغ آب‌های آلوده نمی‌رفتند. راه مبارزه، عرضه داشتن صحیح این مکتب در همه زمینه‌ها با زبان روز است. (نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر)
من به جوانان و طرفداران اسلام هشدار می‌دهم، که خیال نکنند راه حفظ معتقدات اسلامی، جلوگیری از ابراز عقیده دیگران است. از اسلام فقط با یک نیرو می‌شود پاسداری کرد و آن علم است و آزادی دادن به افکار مخالف و مواجهه صریح و روشن با آنها. (پیرامون انقلاب اسلامی)
انسان کامل
انسان کامل یعنی انسانی که قهرمان همه ارزش‌های انسانی است، در همه میدان‌های انسانیت قهرمان است. (لمعاتی از شیخ شهید)
جهان‌بینی اسلامی
ما باید نشان دهیم جهان‌بینی اسلامی نه با جهان‌بینی غرب منطبق است و نه با جهان‌بینی شرق و به هیچ کدامشان وابسته نیست. (لمعاتی از شیخ شهید)
وابسته به عقیده
در مکتب پیامبران، انسان بیش از اینکه وابسته به منافع باشد وابسته به مسلک و ایمان است، در حقیقت در این مکتب فکر و عقیده زیر بناست. (لمعاتی از شیخ شهید)
جایگاه مکتب اسلام
یگانه مکتبی که صلاحیت رهبری بشر را دارد اسلام است. وقت آن است که غرب مانند همه زمان‌های دیگر با همه تقدمی که در علوم و صنایع دارد، فلسفه زندگی را از شرق بیاموزد.
تلازم علم و دین
اگر ما می‌خواهیم دین صحیح داشته باشیم، اگر می‌خواهیم از فقر رهایی یابیم، اگر می‌خواهیم از مرض نجات پیدا کنیم، اگر می‌خواهیم عدالت در میان ما حکمفرما باشد، اگر می‌خواهیم آزادی و دموکراسی داشته باشیم، اگر می‌خواهیم جامعه ما برخلاف حال حاضر به امور اجتماعی علاقه‌مند باشد، منحصرا راهش علم است و علم، آن علمی که عمومیت داشته باشد و از راه دین و به صورت یک جهاد مقدس در آید. اگر ما این جهاد مقدس را شروع نکنیم، دنیا خواهد کرد و ثمره‌اش را هم خود آنها خواهند برد، یعنی دیگران خواهند آمد و ملت ما را از گرداب جهالت نجات خواهند داد و خدا می‌داند که آن وقت این کوتاهی ما، چه لطمه بزرگی به پیکر اسلام وارد خواهد کرد. شکی نیست که علم به تنهایی ضامن سعادت جامعه نیست. جامعه دین و ایمان لازم دارد. همان طوری که ایمان هم اگر مقرون به علم نباشد مفید نیست بلکه وبال است و اسلام نه عالم بی‌دین می‌خواهد نه جاهل دین‌دار.
حافظ
امروز چرا حافظی به وجود نمی‌آید؟ آیا دیگر قریحه‌ها خشک شده است که حافظی نباشد؟ خیر! دلیلی ندارد که قریحه‌ها خشک شده باشد، بلکه روح‌ها در مسیر دیگری است. یعنی روح حافظ دیگر وجود ندارد تا اثری مثل حافظ و حتی مثل جامی به وجود آورد. (از کتاب تماشاگه راز، عرفان حافظ)
غلط ترين فکر
غلط ترين فکر اين است که ما همه اصلاحات جزئي و کلي را از مصلح و ظهور غيبي بخواهيم .(ياداشت‌هاي استاد مطهري، ج1 ـ ص 169)
اسلام دشمن بيکاري و بيکارگي است انسان به حکم اينکه از جامعه بهره مي برد و به حکم اينکه کار بهترين عامل سازنده فرد و اجتماع و بيکاري بزرگترين عامل فساد است بايد کار مفيد انجام دهد .(وحي و نبوت ـ ص 118)
زنان در طول تاريخ تنها مولد و زاينده مردان و پرورش‌دهنده جسم آنها نبوده‌اند بلکه الهام‌بخش و نيرو‌دهنده و مکمل مردانگي آنها نيز بوده‌اند .(آينده انقلاب اسلامي ايران ـ ص 225)
دموکراسی در اسلام
دموکراسي در اسلام يعني انسانيت رها شده ودر غرب يعني حيوانيت رها شده؛ بنابراين آزادي و دموکراسي در قاموس اسلام جنبه انساني دارد و در غرب جنبه حيواني .(آينده انقلاب اسلامي ايران ـ ص 272)
معنای آزادی معنوی
آزادي معنوي يعني آزادي فکر از خرافات و اوهام و آزادي اراده از وابستگي‌هاي حيواني .(يادداشت‌هاي استاد مطهري، ج 1 ـ ص 98)
آمادگی و نیرومندی در برابر دشمن
قرآن مي گويد براي اينکه رعب شما به دل دشمن بيفتد و خيال تجاوز به ساحت شما را در دماغ خود نپرورد، نيرو تهيه کنيد و نيرومند باشيد. (جهاد ـ ص 28)
اهمیت شخصیت و هویت یک ملت
براي يک ملت هيچ موهبتي بالاتر از شخصيت نيست اگر همه مواهب و ابزارهاي زندگي را از ملتي بگيرند و شخصيتش محفوظ باشد غمي نيست. (يادداشت‌هاي استاد مطهري، ج9 ـ ص 51)
ضرورت وجود نیروهای نظامی
اگر خداوند به وسيله بعضي از افراد بشر جلو بعضي ديگر را نگيرد خرابي و فساد همه جا را مي گيرد ارتشي که وظيفه اش جلوگيري از تجاوز است، وجودش لازم و ضروري است. (جهاد ـ ص 16)

به نقل از معارف کیهان

نهمین جلسه نشست امربه معروف ونهی از منکر روز شنبه 95/02/11 باسخنرانی استاد تقوی در مدرسه علمیه حضرت ولی عصر (عج) برگزار شد استاد تقوی به ادامه بحث امر به معروف ونهی از منکر پرداختند درباره
_انواع تذکر در معروفات و منکرات.
_برخی شیوه های امر و نهی مسئولین.
_مهمترین معروف ها و منکرات از نظر مقام معظم رهبری.
_هرم فروپاشی نظام حاکمیت.
_تعابیر مقام معظم رهبری و بعضی مراجع در مورد امر به معروف و نهی از منکر.
چند نمونه سوال و جواب تذکر دهنده و خاطی.به ایراد سخنرانی پرداختند.

ششمین جلسه حلقه صالحین روز چهارشنبه 95/02/08باحضور طلاب واستاد سرکار خانم نصور برگزار شد در این روز 2حلقه صالحین تشکیل شد درحلقه اول با نام حلقه شهید باقرالنمر بحث ظلم مطرح وولایت ظالمان وولایت خداوند باز شد سپس خطبه 178 خط 8 خوانده شد که بحث بخشش وگذشت حضرت علی علیه السلام مطرح شد وبحث اینکه گناه مانع نزول برکات وسبب نزول بلا می شود .بعد از این جلسه حلقه دوم با نام شهید علم الهدی تشکیل شد که در این حلقه سوره طه آیات 52 تا 58 مطرح شد وبحث سوالات انحرافی معاندین برای نپذیرفتن سخن حق ذیل داستان حضرت موسی علیه السلام وفرعون مطرح شدوسپس خطبه 34 ذیل مبحث تنبلی وغفلت مطرح شد که نتیجه تنبلی نافرمانی می باشد

بدان ای سالک راه خدا!) شما جوان‌ها بهتر می‌توانید تهذیب نفس کنید، شما به ملکوت نزدیک‌تر هستید از پیرمردها. در شما آن ریشه‌های فساد کمتر است. رشدش کمتر است، آن طور رشد نکرده، هر روز بماند، رشدش زیادتر می‌شود. هر روز تأخیر بیندازید، مشکل‌تر می‌شود. یک پیر بخواهد اصلاح بشود، بسیار مشکل است. جوان زودتر اصلاح می‌شود. هزاران جوان اصلاح می‌شود. و یک پیر نمی‌شود. نگذارید برای ایام پیری، حالا که جوان هستید سیر (تکاملی) خودتان را بکنید، شروع کنید. الان خودتان را تبع تعلیمات انبیا کنید، مبدأ این است، از اینجا باید رفت. آنها راه را نشان داده‌اند، ما راه را نمی‌دانیم، آنها راه را می‌دانند، طبیبند و راه را می‌دانند. راه سلامت را می‌دانند، آنها راه سلامت را به ما گفته‌اند، می‌دانند، بخواهید سالم باشید، از آن راه باید بروید. باید از توجهاتی که به نفس هست. خودتان را کم‌کم خارج بکنید، البته مسأله‌ای نیست که به این زودی بشود، لکن کم‌کم خارج بکنید.(1)

به نقل از معارف کیهان
____________________
1- تفسیر سوره حمد، امام خمینی(ره)، جلسه دوم، ص 111

آیت‌الله ناصری
ماه رجب در میان ماه‌ها از بسیاری جهات، باشرافت و نمونه است؛‌ بزرگان فرموده‌اند زمان‌ها با هم مختلفند مانند مکان‌ها که با هم تفاوت دارند. بعضی مکان‌ها بر بعضی مکان‌های دیگر شرافت دارند. زمان‌ها هم همین طور. بعضی زمان‌ها بر بعضی زمان‌های دیگر شرافت دارند.
یکی از زمان‌هایی که شرافت فوق‌العاده‌ای دارد،‌ ماه رجب است که ماه بسیار با عظمت و زمان شریفی بوده و بهار جِدّ و جهد برای تخلیه و تحلیه است یعنی حضرت حق کسانی که در این ماه اطاعت، عبادت، توبه و انابه کنند، یک فضیلت خاصی برایشان قرار می‌دهد که در سایر ماه‌ها این فضیلت وجود ندارد.
عظمت هر زمانی به واسطه عظمت اموری است که در آن زمان واقع شده است. لذا وقتی می‌گوئیم بعضی مکان‌ها به بعضی مکان‌های دیگر شرافت دارد به دلیل آن است که امری که در این مکان واقع شده، شرافت و عظمت دارد. مکه، مدینه، نجف، خراسان، قم و … از این دسته هستند هر مقدار که امور عظیمه در یک زمان و زمین واقع شود، بر عظمت بیشتر آن زمان و مکان دلالت دارد. مانند نماز خواندن در مسجد‌الاحرام و مسجد‌النبی، البته نماز خواندن در هیچ مکانی مانند آستان مقدس امیرالمؤمنین(ع) ‌نمی‌شود که یک نماز ، 200 برابر ثواب پیدا می‌کند، خوشا به حال اهالی نجف و این بیانگر شرافت این مکان است.

در ماه رجب
روایتی از نبی اکرم‌(ص) است که خداوند متعال دستور داده است به مَلَکی به نام«داعی» در ماه رجب که به آسمان اول بیاید، این مَلَک در تمام شب‌های ماه رجب از شب تا صبح فریاد می‌زند و می‌گوید: «طُوبَى لِلذَّاکِرِینَ و…»؛ سعادتمند کسی است که به یاد خدا باشد، سعادتمند کسی است که به یاد قبر و قیامت باشد. لذا ما هر چه بیشتر به یاد خدا باشیم رحمت الهی بیشتر شامل حال ما خواهد شد.
«طُوبَى لِلطَّائِعِینَ»، سعادتمند کسی است که اطاعت حق را بکند؛‌ خداوند متعال محتاج نیست بلکه او قادر است. وقتی حضرت حق، عالم وجود را آفرید در یک لحظه و در یک اراده جزئی میلیاردها انسان را خلق کرد‌، از این‌رو منفعت نماز و روزه عاید خود انسان می‌شود و برای خودمان خوب است و برای ما سعادت را به دنبال دارد، چرا که خداوند «غنیّ بالذات»‌، بوده و نیازی به نماز و روزه ما ندارد.
خوشا به حال کسی که مطیع و فرمانبردار حق باشد؛‌ آنچه که فرموده‌اند واجب است، به نفع ما و آنچه که فرموده‌اند حرام است، به ضرر ما است. پروردگار عالمیان تمام بندگانش را دوست دارد. «یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّوْنَهُ‏»، رابطه خالق و مخلوق، صانع و مصنوع، و … همگی را دوست دارد و او می‌داند که چه چیزی ایجاد کرده است در حالی که ما هنوز خود را نشناخته‌ایم و در روایات است کسی که خود را بشناسد خدا را خواهد شناخت.
آن ملک می‌فرماید‌: خداوند متعال می‌فرماید: ای فرزند آدم «أَنَا جَلِیسُ مَنْ جَالَسَنِی وَ مُطِیعُ مَنْ أَطَاعَنِی»، من همراه کسی هستم که به یاد من باشد. بنابر‌این خداوند در همه جا حضور دارد و می‌فرماید: هر کس مرا اطاعت کند، من هم مطیع او هستم.
کسانی که مستجاب‌الدعوه هستند چگونه به این مقام رسیده‌اند؟ انبیاء،‌ اولیاء و ائمه چهارده معصوم علیهم‌السلام به کنار، بلکه بنده‌های عادی هم می‌توانند به درجه‌ای برسند که هر چه گفتند، خداوند خواسته آنها را اجابت کند اما در سایه رعایت دو نکته: انجام واجبات و ترک محرمات. کسی که این دو مطلب را نصب‌العین خویش قرار دهد، در زمره اولیای الهی قرار خواهد گرفت و در واقع او «مُطِیعُ مَنْ أَطَاعَنِی»‌، خواهد شد. چه تجارتی بالاتر از این، چه تکاملی برتر از این؟
از این‌رو خوب است که در ماه رجب اگر نماز قضا داریم آنها را به جا آوریم، اگر حق‌الناسی به گردن ما است آن را جبران کنیم. چرا که خداوند متعال در عظمت ماه رجب می‌فرماید: «الْعَبْدُ عَبْدِی وَ الرَّحْمَةُ رَحْمَتِی» هر کس که در ماه رجب به در خانه من بیاید، مرا بخواند من حاجتش را می‌دهم و هر کس طلب هدایت کند، من او را هدایت خواهم کرد.

به نقل از معارف کیهان

پرسش:
آيا زمان هم می‌تواند در عالم هستی شرافت ذاتی داشته و در بعد مادی و معنوی روی انسان تأثیرگذار باشد؟

پاسخ:
قرآن براى زمان، سهم مهمى قائل است. بعضى زمان‌ها را نحس مى‏داند. «فى يوم نحسٍ مستمر» «ما بر آنها تندبادی سرد در روزی که نحوستش مستمر بود فرستادیم» (قمر ـ 19) يا «أيامٍ نحسات» «روزهایی شوم و پرغبار» (فصلت ـ 16)
در مقابل، بعضى زمان‌ها را مبارك مى‏داند. «فى ليلهًْ مباركهًْ» «در شبی پر برکت» (دخان ـ 3) يا «واذكروااللّه فى ايام معدودات» خدا را در روزهاى معينى (روزهاى 11 و 12 و 13 ذى‌الحجه كه به ايام تشريق معروف است) ياد كنيد. (بقره ـ 203) يا «بالأسحار هم يستغفرون» (ذاريات ـ 187) سحرها استغفار مى‏كنند. قرآن از كسانى كه در سحرها استغفار مى‏كنند، ستايش كرده است. «والمستغفرين بالاسحار» (آل‏عمران ـ 17) يا همين كه زكريا(ع)، در محراب عبادت بر مريم(ع) وارد شد و نزد او خوراكى (شگفت‌آور) يافت، پرسيد: اى مريم! اين رزق از كجاست؟ مريم(ع) در پاسخ گفت: آن از نزد خداست كه به هر كه بخواهد بى‏شمار روزى مى‏دهد. در تفاسير مى‏خوانيم؛ مادر مريم با همسر زكريا، خواهر بود و هر دو عقيم و نازا بودند.
مادر مريم با ديدن صحنه‏ غذا دادن پرنده به جوجه‏هايش، منقلب شد و به درگاه خدا دعا كرد. خدا به او مريم(ع) داد.
حضرت زكريا(ع) هم وقتى مقام مريم را در محراب ديد، منقلب شد و از خدا تقاضاى فرزند كرد: «هنالك دعا ذكريا» «در آنجا بود که زکریا، (با مشاهده آن همه شایستگی در مریم،) پروردگار خویش را خواند» (آل عمران ـ 3) مشاهده‏ كمالات ديگران، مى‏تواند (به جاى كارشكنى) زمينه‏ درخواست و دعا و توجه انسان به خدا باشد. حتى‏ يك زن مثل مريم مى‏تواند مردى همچون زكريا(ع) را تحت تأثير قرار دهد.
انسان مى‏تواند از تلخ‏ترين تا شيرين‏ترين شرايط به نفع خود استفاده كند. لکن باید در این فرآیند صبر و بردباری الگوی رفتاری انسان باشد.
همان‏گونه كه از انگور شيرين، سركه ترش درست مى‏كنند، مى‏توان با صبر و شكيبايى از غوره ترش، حلواى شيرين درست كرد.
به هرحال، هر يك از زمان‏ها و مكان‏ها داراى ارزش خاصّى هستند؛ توبه در جوانى، محبوب‌تر از توبه پيران است.
انفاق در نادارى، محبوب‏تر از انفاق در ايام دارايى است.
عفو در زمان قدرت، صله رحم در زمانى كه ديگران قطع رابطه كرده‏اند، كمك به افراد در حالات خاص، ارزش و پاداش خاصّى دارد.
در حديث مى‏خوانيم: «ضربهًْ علىّ يوم خندق افضل من عبادهًًْْ الثّقلين» ضربت علي در خندق برتر از عبادت جن و انس است. (بحارالانوار، ج 39، ص 1) چون روز خندق تمام كفر در مقابل تمام اسلام، صف‌آرايى كرده بود.
شب قدر بهتر است از هزار ماه است، ارزش آب در ظهر عاشورا قابل مقايسه با روز بعد نيست.
همه اينها نشانه آن است كه فرصت‏هاى استثنايى، پاداش ويژه استثنايى دارد.
حضرت موسى(ع) همين كه خواست معجزه‏اش را به ساحران نشان دهد، براى زمان اجراى آن، دو وقت معين كرد: يكى روز تعطيلى كه مردم، نشاط و فراغت داشته باشند. «موعدكم يوم الزينهًْ» «میعاد ما و شما روز زینت [روز عید] است» (طه ـ 59) يكى زمان چاشت كه هوا معتدل و مردم، بيدار و حضورشان راحت باشد. «و أن يحشرالنّاس ضحى» «به شرط اینکه همه مردم، هنگامی که روز، بالا می آید، جمع شوند!» (همان)‏
علاوه بر عنصر زمان، براى استقبال بيشتر مردم، معين شد كه جاى معجزه وسط شهر باشد تا دسترسى به آن براى همگان امكان‏پذير باشد. «مكاناً سوى» «در مکانی که نسبت به همه یکسان باشد!» (طه ـ 58)
بنابراين، هر يك از عناصر زمان و مكان در دعوت و عبادت و كمك به ديگران و توبه نقش مهمى دارد.

به نقل از معارف کیهان

بیستمین یا دومین جلسه سطح 2 سیر مطالعاتی کتب شهید مطهری روز سه شنبه 95/02/07 توسط آقای دکتر هوشنگی درمدرسه علمیه حضرت ولی عصر (عج) برگزار شد . این جلسه کتاب ده گفتار استاد قسمت امر به معروف ونهی از منکر واجتهاد در تقلید به بحث گذاشته شدعناوین اجتهادوتقلید:ریشه،اهمیت از لحاظ نظری و عملی،مراحل،شرایط، دلایل بی اعتنایی مردم……….

ادامه کتاب حماسه حسینی : مبحث تبلیغ

مقوله تبلیغ یک مقوله بسیار مهم است که باید خوب بشناسیم اولین نکته درمورد مسئله تبلیغ مفهوم آن است که تعبیر صحیح و نا صحیح از آن می شود. تبلیغ ناصحیح این است که تلویزیون کالایی را طوری تبلیغ می کند که آنگونه نیست، تا مردم بخرند .در ادبیات بازاریابی عرببه این تبلیغ “پروپاگاندا” می گویند . ذهنیت منفی مردم به امر تبلیغ دقیقا این نوع تصور است. ریشه این برداشت از مقوله تبلیغ به فعالیت کلیسا های مسیحی در تبلیغ مسیحیت در جهان بر می گردد. اگر ما هم دین اسلام را مثل کلیسای مسیح تبلیغ کنیم طوری که مردم خوششان بیاید این تبلیغ نادرست است.در ادبیات عرب وقتی می خواهیم چیزی را به کسی تحویل دهیم اگر آن جنس مادی باشد می گوییم ایصال و وصال ،اما در مسائل غیر مادی میگوییم ابلاغ و مسئله تبلیغ در امور معنوی و غیر مادی اتفاق می افتد.وقتی می گوییم تبلیغ دین یعنی پیام دین را به مخاطبان برسانیم.

چرا مسئله تبلیغ مهم است

به طور کلی مسئله تبلیغ عملا راهش شناساندن یک پدیده است. اگر یک کتاب را چاپ کنیم و در قفسه بگذاریم هیچ کس به سراغش نمی رود ولی اگر ازهمین کتاب فیلم ساخته شود یا در یک روزنامه تبلیغی در موردش نوشته شود، شناسانده می شود.تبلیغ از این نظر مهم است که زمینه شناساندن یک پدیده ، پیام و یا موضوع برای عموم مردم را فراهم می کند.با حذف دین ،دین از بین نمی رود.بلکه پیروانش از بین می رود و دیگر پیروی پیدا نمی کند.به همین خاطر یکی از وظایف پیامبران ابلاغ است.اما چرا در زمان امام حسین (علیه السلام ) تبلیغ مهم بوده.چرا امام حسین (علیه السلام ) فرمود “اسیر بسیرة جدی و ابی ” و به دنبال تبلیغ بود.زیرا عملا چیزی از اسلام باقی نمانده همانطور که امام علی (علیه السلام ) پیش بینی کرده بود.اسلام نبوی 180 درجه با اسلام اموی متفاوت است و مردم فکر می کنند اسلام اموی همان اسلام نبوی است. پس امام حسین (علیه السلام ) قبل از اینکه بگوید چنین نیست،اولا : امر به معروف و نهی از منکر کند . دوما ، بگوید اسلام اموی ،نه و اسلام نبوی، اری.و برای شناساندن اسلام نبوی باید تبلیغ کند.مردم با اسلام نبوی بیگانه اند و به نوعی می توان گفت امام حسین (علیه السلام ) پیغمبر عصر خودش هم هست ،نه پیغمبر به آن معنای معصمومش که از طرف خدا آمده به این معنا که عملا دین پیغمبرکه در عصر جاهلیت آورد امام حسین (علیه السلام ) در عصر اموی یکبار دیگر آورد. آنقدر انحراف ایجاد شده بود که دین پنهان شده بود.اما سوالی در اینجا مطرح است که رابطه امر به معروف و نهی از منکر با تبلیغ چیست ؟ اینها دو مقوله جدا از هم هستند، مسئه امر به معروف و نهی از منکرحوزه اجرا و عمل است. اما تبلیغ، مرحله معرفت و شناساندن دین است مقوله تبلیغ مانند امر به معروف و نهی از منکر وظیفه همگانی و واجب است

مقوله تبلیغ با یکسری انحرافات مواجه شده که 2 تا از مهمترین انحرافات این است که :

1- جریان باطل هم از این ابزار استفاده می کند و مسئله تبلیغ مختص به جبهه حق نیست و اتفاقا جریان باطل به خوبی ازاین ابزار استفاده می کند ،یعنی حرفی را به گونه ای بیان می کنند که حق جلوه کند.مانند داستان عبیدالله و یزید (لعنة الله علیه) وقتی می خواستند داستان کربلا را در ذهن مردم توجیه کنند گفتند خدا می خواهد، یعنی جبر گرایی را وسط کشاندند.و امام سجاد (علیه السلام ) و حضرت زینب (سلام الله) با این موضوع مقابله کردند. نمونه واضح وشفاف امروزی تبلیغ جبهه باطل این است که تبلیغاتی از اسلام میکنند که اسلام واقعی نیست،.و پدیده ای را رسانه ای می کنند و به جای اسلام جا می زنند که اسلام نیست. مثل داعش .

2- بی توجهی اهل حق به مسئله تبلیغ است در صورتی که تبلیغ وضیفه همگانی است و مختص روحانیون و مختص روزهای ماه مبارک رمضان و محرم نیست و این نیست که دین را فقط به زبان بگوییم.

شرایط یک تبلیغ موفق :

1- ماهیت پیام :پیام غنی و دارای حقانیت باشد: پیام اگر غنی و دارای حقانیت باشد می تواند یک گامی از موفقیت بردارد.منظور از غنی و دارای حقانیت بودن این است که :

الف . پیام منطبق باعقل باشد:.پیام ضد عقلی یا پیامی که ضد عقل نشان داده شود نمی تواند موفق باشد.یکی از دلایلی که حرف پیغمبران علی رغم همه فشارها تا امروز باقی مانده است عقلانی بودن آن است.یکی از کارهایی که در مقابل دین می کنند این است که دین را مخالف عقل نشان می دهند.چیزی از دین را در می آوردند که در چهار چوب دین معنی دارد ولی اگر جدا کنند و به کسی که با دین آشنا نیست عرضه کنند مخالف عقل به نظر می رسد.

ب . پیام منطبق بر احساسات باشد .

ج . پیام قدرت معنوی داشته باشد: پیام باید وقتی به مخاطب منتقل شود ،مخاطب در درونش احساس قدرت کند. یک دانشمند خارجی معتقد است که یکی از دلایل موفقیت اسلام این است که قدرت معنوی دارد.یعنی به مخاطبانش قدرت روحی می دهد.اگر تفسیر درستی از کربلا شود به انسان قدر معنوی می دهد و اگر قدرت معنوی ندهد پیام درستی ابلاغ نشده.

د . برانگیخته کردن: پیام غنی باید فرد را به حرکت وادارد. اسلام در شبه جزیره عربستان ظهور می کند،13سال در مکه است و از مکه که خارج می شود.در بازه زمانی بسیار کوتاه اسلام نه تنها در شبه جزیره بلکه خیلی از کشورهای دنیا نفوذ پیدا می کند و سرعتش خیلی بالاست چون کسی که مسلمان می شود به مسلمان شدن خودش کفایت نمی کند.انگیزه پیدا می کند که این پیام را به دیگران هم برساند. کربلا عملا تجسم عملی اسلام محسوب می شود چون در صحنه کربلا ،توحید ،عرفان،اخلاق،حماسه و غیره وجود دارد کربلا یک جریان تک بعدی نیست و در صحنه کربلا همه جور آدم را می بینیم و این یک پیام است.

2- وسایل پیام رسانی:

الف . مشروع بودن:از ابزار نا مشروع نمی توان استفاده کرد.

ب . متناسب با روز بودن:مشروع بودن کافی نیست و باید متناسب با روز باشد و نمی شود همیشه از ابزار های قدیمی استفاده کرد و باید ابزار های قدیمی با ابزار های جدید با هم باشند.یکی از اشتباهات نسل ها در قبال همدیگر این است که پدر و مادر ها می خواهند فرزندانشان را مثل خودشان تربیت کنند.کسی که با امکانات روز آشنا نباشد و از فرزند خود عقب باشد قافیه را باخته است پس باید فرزندان خود را با توجه به امکانات روز و در چهار چوب دین تربیت کرد.

3- کیفیت روشهای پیام رسانی:به چه روشهایی تبلیغ موثر است؟

الف .بلاغ مبین: قرآن به پیغمبر به عنوان مبلغ میگوید که چکاری انجام دهد.این اسلوب، اسلوب دقیقی است.در قرآن می فرماید پیغمبر وقتی ابلاغ می کنی بلاغ مبین داشته باش،بلاغ مبین یعنی شفاف و ساده بگو و در لفافه حرف نزن.،طوری که مخاطب بفهمد.

ب .نصح: به معنی خیر خواهی و خلوص.

قرآن می فرماید: “قل لا أسألُکُم علیهِ أَجراً،هیچ اجری را از شما درخواست نمی کنم” . اجر نخواستن پیامبر از مردم یعنی من انگیزه ای در امر تبلیغ جز هدایت ندارم و این یعنی اخلاص،اخلاص یعنی جز خدا چیزی برای شما نمی خواهم و دنبال ثروت و جاه و مقام و غیره نیستم.این در امر تبلیغ خیلی مهم است.

ج .عدم تکلف : الفاظ ثقیل نباید به کار برده شود . بحث علمی که مخاطبانی فرهیخته و عالم دارد فرق می کند.

د .تواضع : مبلغ دینی به این معنی نیست که از دیگران جلوتر باشد بلکه ممکن است از مخاطبانش پایین تر هم باشد.مردم تواضع ساختگی را پس می زنند. اگر کسی واقعا تواضع داشته باشد در رفتارش نشان می دهد و مردم به این تواضع واکنش مثبت نشان می دهند.

ذ . مدارا و پرهیز از تندی:به تعبیر پیامبر در ذات دین باید محکم و خشن بود. همان پیغمبری که در اجرا دین سفت و محکم بودند در امور شخصی سخت گیری نمی کردند و در رفتار با مردم تندی نمی کردند.روایات زیادی داریم که پیامبر اهل مدارا بود و از تندی پرهیز می کرد. قرآن می فرماید که اگر اینگونه نبودی مردم از دورت پخش می شدند.اینگونه رفتار نه تنها با هم کیشان باید باشد بلکه با دیگران هم باید رفتار لین داشت.وقتی خداوند به حضرت موسی میگوید با برادرت نزد فرعون برو، می فرماید : “اذهبا إلی فرعون إنه طغی* فقولا له قولا لینا “. در امر تبلیغ نه باید فقط مدارا کرد و نه فقط تندی ،هر دو اشتباه است.امیرالمومنین پیامبر را وصف کرد و فرمود : “طبیب دوار بطبه” یک جا مردم دوا است و درمان می کند و جایی نیاز دارد که داغ بگذارد.

ر . صلابت و شجاعت :مبلغ از غیر خدا نباید بترسد"لَا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ” چون کسی که از غیر خدا نترسد در مسیرش ذائقه دیگران را در امر تبلیغ تاثیر نمی گذارد، این مبلغ شجاع وظیفه اش را انجام می دهد و به منافع خودش نگاه نمی کند.

ز.نقشی جز رسالت قائل نبودن :کسی که امر پیام رسانی را انجام می دهد ، نقشی جز رسالت برای خودش نباید قائل باشد. مسیحیان دقیقا خلاف این را عمل کردند. کشیش مسیحی غیر از رسالت برای خود تعریف کرد و قسیم النار و الجنه شد و بهشت می فروخت.مبلغ نمی تواند بهشت و یا جهنم و یا عاقبت به خیری و غیره را برای کسی تضمین کند. ما در امر تبلیغ با آدم های مختار مواجه هستیم که با توجه به اختیاری که دارند تکلیف دارند یعنی آزموده می شوند.ما وظیفه خو را انجام دهیم و اینکه مردم چه مسیری را می روند دیگر گردن ما نیست.

ه . عدم تبعیض : اگر مخاطب مخصوصا نسل جوان حس کند که کسی به عنوان مبلغ بین مخاطبان تبعیض و تفاوت قائل می شود ،این سم تبلیغ است و آن فرد دیگر به سمت آن مبلغ نمی آید و حتی ممکن است دیگر نزدیک دین هم نرود.امام حسین (علیه السلام) همان کاری که برای غلامش جونبن حَوّی کرد برای فرزندش علی اکبر هم کرد. تبعیض در امر تبلیغ مخرب است.

ی. صبر و استقامت : امیر المومنینمی فرماید"لا یَحمِلُ هذَا العَلَمَ اِلاّ اَهلُ البَصَرِ وَ الصَّبر؛ باید بصیرت پیدا کرد، باید در این راه صبور بود."نمی توان انتظار داشت یک شبه کسی را که راهی را سالیان سال رفته را بر گرداند.

4- شخصیت پیام رسان :

شرایط و ویژگی پیام رسان:

الف . شناخت پیام به نحو مجموعی :یعنی شناختی جامع داشته باشد.لازمه مبلغ بودن این است که خودش دین را درست بشناسد و به شنیده ها اکتفا نکند و خودش برای شناخت دین تلاش کند.

ب . مهارت در به کار گیری از وسایل : امام حسین (علیه السلام) از ابزار مکه استفاده می کند،اولا:مکه محل اجتماع مسلمین است آن لحظه امام حسین (علیه السلام)در مکه حضور داشت و پیامش را منتقل کرد . دوما : پیامش را عملی نشان می دهد روزی که همه به سمت مکه می روند امام حسین (علیه السلام) از مکه خارج می شود.بکارگیری امام حسین (علیه السلام) از این ابزار بسیار دقیق است.